ေမယုနယ္ျခားခရုိင္မွရုိဟင္ဂ်ာမ်ားရဲ႕မွတ္တမ္း

MMSY
ဂြ်န္ ၂၅၊ ၂၀၁၂

ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးမ်ားကို ၄င္းတို့၏ နယ္ေၿမမွ အၿမစ္ၿပတ္ ထာဝရႏွင္ထုတ္ နိုင္ေရးအတြက္ ရခိုင္ လူမ်ဳိး မ်ားသည္ ၿမန္မာနိုင္ငံ ဗဟိုအစိုးရနွင့္ ပူးေပါင္း၍ ေအာက္ေဖၚၿပပါစစ္ဆင္ေရးမ်ားကို ဆင္နြဲေစခဲ့သည္၊ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚေခတ္အဆက္ဆက္ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရမ်ားက ဆင္နြဲခဲ့ေသာ မဟာဗ်ဴဟာေၿမာက္စစ္ဆင္ေရးမ်ား၊

၁၉၇၊ – စစ္ေတြ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းအုပ္္ ဆရာၾကီးဦးဇုိင္နဒၵိန္ (ဓါတ္ပုံ ၃ ပုံ)ပူးတြဲလွ်က္

Principle Of National School, Akyab

မစၥတာ ေဇာ္ေနာ္ဒိန္ (အလယ္)



မစၥတာ ေဇာ္ေနာ္ဒိန္ ၊ မစၥတာ ေနရူး ႏွင္႔ သမီး မစၥစ္ အင္ဒီရဂႏၵီ


မစၥတာ ေဇာ္ေနာ္ဒိန္ ၊ မစၥတာ ေနရူး ႏွင္႔ သမီး မစၥစ္ အင္ဒီရဂႏၵီ



xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx



Principle Of National School, Akyab

စစ္ေတြ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းအုပ္္

ဆရာၾကီးဦးဇုိင္နဒၵိန္
(ရုိဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္)

ရခုိင္ရုိဟင္ဂ်ာ ညီေနာင္တုိ႔က နယ္ခ်ဲ႔ဆန္က်င္ေရးေတာ္လွန္ေရးတြင္
လက္တြဲမပ်က္ခဲ႔ေပ။ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ တုိက္ပြဲဝင္ခဲ႔ရာတြင္ အသက္ေသြးေခ်ြးစေတးခံခဲ႔ၾကသည္။ကြ်န္ပညာေရးကုိ

ဆန္႔က်င္ရာ မွေပၚေပါက္ခဲ႔ေသာ အမ်ဳိးသား ေက်ာင္း မ်ားတည္ေထာင္
ရာလည္းရခုိင္အမ်ဳိးသား တုိ႔ႏွင္႔ လက္တြဲၿပီးပါဝင္ခဲ႔သည္။စစ္ေတြတြင္ ၁၉၂၀
ေနာက္ပုိင္း အမ်ဳိးသား ေက်ာင္းဖြင္႔ ရာေက်ာင္း အုပ္ဆရာ ၾကီးဦးထြန္းေအာင္
ၿပီးလွ်င္ ၊ေက်ာက္ေတာ္ၿမဳိ႔နယ္ မွ ဆရာၾကီးဦးဇုိင္နဒၵင္ (thakin
Zainuddin)ေက်ာင္းအုပ္ အၿဖစ္ေဆာင္ ရြက္ခဲ႔သည္။ေက်ာင္းသား လူငယ္မ်ားကုိ
အမ်ဳိး သားစိတ္သြင္းေပးခဲ႔ေသာ ေက်ာင္းၿဖစ္သည္။ဆရာၾကီး ဦးထြန္းေအာင္
ဟာရခုိင္ ဗုဒၶဘာသာၿဖစ္ တယ္။

၁၉၆၈ ခုႏွစ္ထုတ္ ‘’ရခုိင္ညြတ္ဖူး ‘’စာအုပ္တြင္ စာအုပ္ပါအတုိင္း
ေၿပာရလွ်င္ ‘’ရခုိင္တုိင္း ဖြါး မြတ္ဆလင္ဘာသာဝင္ ဘမစၥတာ ေဇာ္ေနာ္ဒိန္ ‘’
သည္ ရုိဟင္ဂ်ာတစ္ဦးၿဖစ္ တယ္။ (တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုဘဝသစ္ပါတီ
၊ကင္းလြတ္ခြင္႔ အမွတ္အမွတ္ (န/သ-၀၈၅) အရ ၁၉၈၉ ခု ဇႏၷဝါရီလ ၊ပထမအၾကိမ္ထုတ္
စာအုပ္ ( စာမ်က္ႏွာ – ၅၀ ) တြင္ေဖၚၿပထားသည္။Credit :danyawadi

  

First Weekly, Vol 1, No.11 မွာတပတ္အရင္က ေမသဒၶါေရးသားေဖၚၿပထားတဲ့ “ရိုဟင္ဂ်ာ ဟာ ရခိုင္လူမ်ဳိးနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူးဟု ရခိုင္စာေပနွင္႔ ယဥ္ေက်းမွဳအဖြဲ႔မွ ထုတ္ၿပန္ေၾကညာ” ဟူေသာသတင္းေဆာင္းပါး

ကုိလုိနီေခတ္ေႏွာင္းပုိင္းဆုိသည္မွာ၁၉၄၈ခုႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္းကုိဆုိလုိျခင္းျဖစ္၍ပါလီမန္ေခတ္အတြင္းဆုိသည္မွာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္အတြင္းကုိ ဆုိလုိျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ေမာင္းေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦး၊ ရေသ့ေတာင္၊ မင္းျပား ၊  စစ္ေတြရမ္းၿဗဲႏွင့္ေက်ာက္ျဖဴ ၿမဳိ႕မ်ားတြင္ေနထုိင္သူမ်ားမွာ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္သံတြဲၿမဳိ႕တြင္ေနထုိင္သူမ်ားမွာ ကမန္ လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၄၄ မ်ဳိးရွိခဲ့ရာတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးပါ၀င္ခဲ့သည္ကုိ ေရးသားထားသည့္ အတြက္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားတြင္ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ားပါ၀င္သည္ကုိထပ္မံ၍သက္ေသခံေပး ျခင္းျဖစ္သည္။



ရခုိင္ဘုရင္အဆက္ဆက္တြင္ရွိေနခဲ့ေသာသူမ်ားအျဖစ္ Wikimyanmar မွသက္ေသခံၿပီးျဖစ္သည့္အတြက္ ၿဗိတိသွ်ကုိလုိနီေခတ္တြင္ တံခါးမရွိ၀င္လာသည့္ကိစၥကုိ စာေရးသူမွရွင္းလင္းရန္မလုိအပ္ေတာ့ပါ။

Read More in PDF here
Download here

ၿမန္မာ႔စြယ္စံုက်မ္းနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ (Rohingya in Myanmar Encyclopedia)

လူသားတိုင္း ရသင့္ရထိုက္ေသာ ရပိုင္ခြင့္၊ ခံစားခြင့္ မ်ားကို လူမ်ိဳးဘာသာမေရြး ရရွိသင့္ပါသည္။ သို႔မွသာ Human Rights – (လူ႔အခြင့္အေရး) ကိုတန္ဖိုးထားရာ ေရာက္ပါမည္၊ Human Rights သည္ ဒီမိုကေရစီနိုင္ငံ ထူေထာင္ေရးတြင္ အဓိကအေျခခံၾကေသာ မရွိမျဖစ္အခ်က္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ Human Rights ကို ေလ့က်င့္မႈ၊ တန္ဖိုးထားမႈ အားနည္းေသာ စစ္အစိုးရလက္ေအာက္ရွိ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားသည္လည္း အနဲနွင့္အမ်ား Human Rights ၏ တန္ဖိုးကို အျပည့္အဝနားမလည္ၾကပါ။ ယၡဳအခ်ိန္သည္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား အားလံုးအတြက္ မ်က္စိဖြင့္ နားပြင့္၍ လူမ်ိဳးဘာသာမေရြး အတူလက္တြဲရေတာ့မည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္ သို႔မဟုတ္ပါက စစ္အစိုးရ၏ ေသြးခြဲ၊ မိႈင္းတိုက္၊ သြတ္သြင္းျခင္း၌ ဆက္လက္၍ ဝဋ္ခံေနရဦးေပမည္။

ေနာက္ အဓိကအခ်က္တစ္ရပ္သည္ ဘာသာေရးေသြးခြဲမႈျဖစ္ေပသည္။ နအဖ၏ နိုင္ငံေတာ္မတည္ျငိမ္ေအာင္ဖန္တည္းေရးမူတြင္ ထိုအခ်က္သည္ အေရးအပါဆံုးနွင့္အထိေရာက္ဆံုး လက္နွက္ျဖစ္ေပသည္။ ယၡဳ ထိုလက္နွက္ကို နအဖ မွ အပူတျပင္းအသံုးျပဳေနပါသည္။ အထူးသတိျပဳၾကပါ။ ဘာသာေရးအဓိကရုဏ္းကို ေဖာ္ေဆာင္ေနပါသည္။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား နွင့္ မြတ္ဆလင္ဘာသာဝင္မ်ား အတြက္ျဖစ္ အထူးသတိရွိၾကျပီး အျမင္က်ယ္က်ယ္ျဖင့္ နားလည္မႈရယူ၍ ဘာသာေရးအစြန္းမေရာက္ ၾကေစလိုပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအတြက္လည္း အထူးတိုက္တြန္းလိုသည္မွာ ျမတ္ဗုဒၶဘုရားသည္ ေမတၱာတရားနွင့္သာ လူသားမ်ားကိုကယ္တင္ခဲ့ပါသည္ တျခားဘာသာကို မုန္းတီးပါဟု မေဟာၾကားခဲ့ပါ။ ယၡဳအခ်ိန္သည္္ နအဖစစ္အစိုးရကိုသာ အဓိကထားတိုက္ခိုက္ၾကပါ၊ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း ဘာသာအခ်င္းခ်င္း လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ရမည့္အခ်ိန္မဟုတ္ပါ။ က်ေတာ္တို႔စည္းလံုးမွ ေအာင္ပြဲရပါမည္။ စည္းလံုးၾကပါ။ ညီညြတ္ၾကပါ။

အျမင္မရွင္းသည္မ်ားရွိပါက ရွင္းလင္းမႈရွိေစရန္ရည္ရြယ္၍ ေအာက္ပါသတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို သတင္း ရက္စြဲ အတိအၾကျဖင့္ေဖာ္ျပထားေသာ ခြပ္ေဒါင္းေသြး မွ ရယူ၍ ထက္မံမွ်ေဝလိုက္ရပါသည္။





ျမန္မာစစ္ အစိုးရ သည္ ယခုကာလအတြင္းျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္မ်ား အေရးႏွင့္ပါတ္သက္၍ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးတို့သည္ျမန္မာတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမဟုတ္ပါ ၊ ရိုဟင္ဂ်ာ မ်ား သည္ ျမန္မာျပည္ ႏွင့္မသက္ဆိုင္ ေၾကာင္း ကို ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာမ်ားမွ ခါးခါးသီးသီး ျငင္းဆန္ ခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းအဆက္ဆက္တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ မ်ားအားျမန္မာအစိုးရတို ့ က တိုင္းရင္သား လူမ်ိဳးစုတခု အျဖစ္ အသိ အမွတ္ျပဳခဲ့သည္မ်ား ရွိခဲ့ပါသည္…။


>


ျမန္မာျပည္အတြင္းတြင္ ဘိုးေတာ္ဘုရား လက္ထက္ကပင္ အျခခ်ေနထိုင္လာခဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး တို ့သည္ ရခိုင္ျပည္လူဦးေရ၏ ထက္၀က္နီးပါးရွိသည္။ ထို့အျပင္ ( ၁၉၄၇-၁၉၇၄ ) ဖြဲ ့စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ အရလည္းေကာင္း ၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္တည္မွု့ ဥပေဒ ႏွင္ ့ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒမ်ားအရ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ၁၈၂၃ ခုႏွစ္မတိုင္မီကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းပင္မႏိုင္ငံအျဖစ္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးစု မ်ားျဖစ္ခဲ့သည္ကို အတည္ျပဳ ေျပာဆိုႏိုင္ပါသည္…။ ႏိုင္ငံသား ၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ျဖစ္ျခင္းသည္ ကိုးကြယ္မွု ့ ၊ ယံုၾကည္မွု ့ ၊ ဘာသာစကား ၊ အရုပ္သ႑န္ ၊ အမ်ိဳးအႏြယ္တို့ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ပဲ ေရွးအစဥ္အဆက္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတခုအတြင္းရွိေဒသ ႏွင္ ့ သာသက္ဆိုင္ သည္ဟု သမိုင္းစာအုပ္အခ်ိဳ့တြင္ေဖာ္ျပထားပါသည္ ။


ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ ့ေခတ္တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ မ်ားအား အစိုးရျပန္တမ္းမ်ားတြင္ မြတ္စလင္ ၊ မဟာေမဒင္ အစရွိသည္ျဖင့္ေဖာ္ျပခဲ့သည္ ။ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ၾကီးဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ စည္းရံုးေရးခရီးစဥ္အျဖစ္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ မတ္လ တြင္ စစ္ေတြျမိဳ့သို့ေရာက္ရွိခဲ့ရာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင္ ့ေတြ ့ဆံု ခဲ့ျပီး တိုင္းရင္းသားလူမ်ိုးမ်ားအခြင့္အေရးမ်ားအျပည့့္အ၀ေပးမည္ဟုကတိက၀တ္ျပဳခဲ့သည္မ်ားရွိခဲ့သည္။


ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရးသမိုင္းမ်ားတြင္လည္း ေတာ္လွန္ေရးကာတေလွ်ာက္ လက္တြဲပါ၀င္ခဲ့သူ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးေတာ္လွန္ေရးသမားတဦးျဖစ္သည့္ ေရႊဓါး ကာဇီ (ခ) မင္းျပား သည္ ခ်င္းပ်ံ ႏွင္ ့အတူ လက္တြဲ ကာေတာ္လွန္ခဲ့သည္ ။ စစ္ေတြျမိဳ့တြင္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသားဆရာၾကီး ဦးဇိုင္နဒိန္ က ဦးေဆာင္ျပီး အမ်ိဳးသားေက်ာင္းတေက်ာင္းဖြင့္လွစ္ကာ နယ္ခ်ဲ့ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ ႏိုးဆြေပးခဲ့ေသာ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း တေက်ာင္း တည္ေထာင္ခဲ့သည္ ။


သို့ေသာ္လြတ္လပ္ေရးရျပီးေခတ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ မ်ားအား ႏိုင္ငံေရး ၊ လူမွု့ေရး ၊ စီးပြားေရး တို့ တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ လစ္လွ်ဳရွု ့ခံထားံရမွု့ေၾကာင့္ ( မူဂ်ာရစ္ ) သူပုန္မ်ားအမည္ခံကာ ( ဗ-က-ပ ) ( ကရင္ ) တို့ ႏွင္ ့မေရွးမေႏွာင္းမွာပင္သူပုန္ထၾကြခဲ့ပါသည္။ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာ မ်ားအား အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားနည္းတူ တန္းတူအခြင္ ့အေရးမ်ားေပး မည္ဆိုေသာ ကတိက၀တ္ေၾကာင့္ ( ၁၉၆၁ ) တြင္တေယာက္မက်န္လက္နက္ခ်ကာ ျပည္ေထာင္စုအေပၚ သစၥာရွိခဲ့ၾကသည္ ။


ထိုအျပင္ ဒိုင္အာခီေခတ္မွျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ေခတ္အထိ ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ ပါလီမန္ ႏွင့္ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ကိုယ္စားျပဳခြင္ ့ ရခဲ့သည္ ။ ပ-ထ-စ ေခတ္ တြင္ ဘူးသီးေတာင္ မဲဆႏၵနယ္မွာ တင္ေျမွာက္လိုက္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္တဦးသည္ ၀န္ၾကီးရာထုူး အထိရခဲ့ဘူးသည္ ။ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသားမ်ားထဲမွ လည္း ပါလီမန္အတြင္း၀န္မ်ားအထိရွိခဲ့ ဘူးသည္ဟု မွတ္တမ္းမ်ား အရ သိရွိခဲ့ရပါသည္။


ထိုအျပင္ ျပည္ေထာင္စုေန ့ အခန္း အနားမ်ားတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာရိုးရာပြဲမ်ား ခင္းက်င္ျပသခြင္ ့ရခဲ့ျပီး


( ၁၉၆၀ )ျပည့္နွစ္ျပည္ေထာင္စုေန ့အခန္းအနားကို ေအာင္ဆန္းအားကစားျပိဳင္၀င္း အတြင္းျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ရိုဟင္ဂ်ာ ရိုးရာယဥ္ေက်းမွု ့ျပပြဲျပိဳင္ပြဲတခုျဖစ္ေသာ က်င္ပြဲ ကို က်င္းပျပဳလုပ္ခြင့္ ရခဲ့ပါသည္ ။ ၎ က်င္ပြဲတြင္ပါ၀င္ခဲ့ေသာ က်င္သန္မ်ားမွာ-


( ၁) က်င္သန္ ဦးဟာကိမ္အလီ
မွတ္ပံုတင္အမွတ္ - AK – ၀၄၂၉၅၇
ဇင္ပိုင္ညွာရြာ ၊ ေမာင္းေတာျမိဳ ့ ။


( ၂ ) က်င္သန္ ဦးမာမတ္ ဟူဆင္
ေလာင္းဒံု ၊ အလယ္သံေက်ာ္ ေက်းရြာ ၊ေမာင္းေတာျမိဳ ့တို့ျဖစ္ၾကပါသည္ ။





ထို့ေနာက္ ျမန္မာ့့အသံ တိုင္းရင္းသား အစီအစဥ္မွ ရိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာ စကားကို ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ( ၅ ) ႏွစ္တိုင္တိုင္ အသံလႊင့္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္ ။


ျမန္မာအသံမွ ရိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာစကားထုတ္လႊင့္မွု ့ ကို ( ၁၉၆၁ ) ခုႏွစ္ ေမလ ( ၁၅ ) ရက္ေန ့ ညေန ( ၅ း ၃၀ ) မွစတင္ကာ လိွုင္းတိုမီတာ ၆၂ .၆၇ ႏွင့္ ၂၆ . ၁၇ တို့ မွ ရိုဟင္ဂ်ာဘာသာျဖင့္ တိုင္းရင္းသားအသံလႊင့္အစီစဥ္မ်ားတြင္ တပါတ္လွ်င္ သံုးၾကိမ္ ထုတ္လႊင့္ ခဲ့ပါသည္ ။





>


၁၉၅၉-၆၀ ႏွင့္ ၁၉၆၀-၆၁ ပညာသင္ႏွစ္မ်ားတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားအသင္းကို တကၠသုိလ္အာဏာပိုင္မ်ားက ဖြဲ ့စည္းခြင့့္ ျပဳခဲ့ျပန္ သည္ ကိုပံုပါအတိုင္းေတြ ျမင္ႏိုင္ပါသည္ ။


>


ျပည္ေထာင္စုဆိုရွယ္လစ္ သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနမွ (၁၉၇၈) -ခုႏွစ္ထုတ္ျမန္မာႏိုင္ငံ ပထ၀ီ၀င္ အထက္တန္းေက်ာင္းသံုးျပဌာန္းစာအုပ္ ၊ စာမ်က္ႏွာ ( ၈၆ ) ရွိ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားျပန္ ့ႏွံေနထိုင္ပံုျပ ေျမပံုတြင္ လည္း ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတို့ ၏ေနထိုင္ရာေဒသ ကိုလည္းထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္ ကိုျမင္ေတြ ့ႏိုင္ပါသည္ ။











အထက္ပါ သမိုင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေလ့လာၾကည့္ရွု့ျခင္းအားျဖင္ ့ လက္ရွိ စစ္အစိုးရ သည္ ၎တို ့အားထိပါးလာမည့္ျပသနာမ်ားအတြက္ဆိုပါမူ လူတဦးတေယာက္ကို မဆိုထားႏွင္ ့ လူမ်ိဳးစု တစုလံုး ကို ပါ ဥပေဒမဲ့ မ်က္ကြယ္ ျပဳမူတတ္သည္ ကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ ့ျမင္ႏိုင္ပါျပီ ။ ျပည္သူတို့၏ အသက္အိုးအိမ္စည္ ကို ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္း လံုး၀မရွိသည့္ အစိုးရျဖစ္ပါသည္ ။ ထို ့ေၾကာင္ ့ ျမန္မာျပည္တြင္း မွီတင္းေနထိုင္ၾကကုန္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားသည္ လက္ရွိျပဳလုပ္ေနေသာ စစ္အစိုးရ ၏ အာဏာတည္ျမဲေရး အတြက္ စည္းရံုးေသြးေဆာင္ေနမွု ့မ်ားကို လက္မခံပဲ လြတ္လပ္ျပီးတရားမွ်တေသာ စစ္မွန္သည့္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေပၚေပါက္လာေစေရးအတြက္ စည္းစည္း လံုးလံုး သိုက္သိုက္ ၀န္း၀န္း ျဖင့္ ၀ိုင္း၀န္းၾကိဳးပမ္းၾကပါစို ့ ဟူ၍တိုက္တြန္း ႏိုးေဆာ္လိုက္ရပါသည္ ။

link:http://bdcburma.wordpress.com/2009/02/06/ျမန္မာသမိုင္းတြင္-ရိုဟင/

 ________________________________________________________________________

ရုိဟင္ဂ်ာအပါအ၀င္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ( ၁၄၄ ) မ်ဳိး ႏွင္႔ နဳိင္ငံၿခားသားလူမ်ဳိး ( ၂၆ ) မ်ဳိးရွိခဲ႔

တစ္ခ်ိန္ကရုိဟင္ဂ်ာအပါအ၀င္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး

( ၁၄၄ ) မ်ဳိး ႏွင္႔ နဳိင္ငံၿခားသားလူမ်ဳိး ( ၂၆ ) မ်ဳိးရွိခဲ႔

အမွာစကား

လူတုိင္းတုိင္းသည္နဳိင္ငံခ်စ္စိတ္ထားရွိရမည္။မိမိလူမ်ဳိးကုိခ်စ္ၿမတ္နဳိးသည္ဆုိၿပီး လူမ်ဳိးကုိ ခုတုံး လုပ္ၿပီး တုိင္းၿပည္မၿငိမ္ မသက္ၿပဳ လုပ္ သူသည္ နဳိင္ငံေတာ္သစၥေဖါက္ၿဖစ္ သည္။ တုိင္း ၿပည္ တည္ၿငိမ္ ေအာင္၊ အႏၱရယ္ မ ေရာက္ ေစရန္အကာအကြယ္ေပး ရန္နဳိင္ငံသား တုိင္း တြင္ တာ၀န္ရွိသည္။ သမုိင္း အမွန္ကုိဖုံးကြယ္ၿပီး လူမ်ဳိးေရး ပုတ္ခတ္ ေၿပာ ဆုိ ကာ၀ါဒၿဖန္႔ခ်ီၿခင္း၊ ၀ပ္ဆုိဒ္အသီသီး မဟုတ္ မမွန္ လုပ္ၾကံေၿပာဆုိ ေရးသားၿခင္းၿဖင္႔ တုိင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း စိတ္ ၀မ္း ကြဲေအာင္ဖန္တီးၿပီး လူမ်ဳိးေရး အဓိကရုဏ္းၿဖစ္ ေအာင္ ဖန္တီး သူမ်ား သည္ နဳိင္ငံေတာ္ သစၥေဖါက္မ်ားၿဖစ္ သည္။ တုိင္းခ်စ္စိတ္၊ နဳိင္ငံခ်စ္စိတ္မရွိသူၿဖစ္သည္။၀ပ္ ဆုိဒ္ အသီးသီး တြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးႏွင္႔ပါတ္သက္၍ သမုိင္း အမွန္က ဖုံးကြယ္ၿပီးမဟုတ္မမွန္ လီီဆယ္ ေရး သားကာ တုိင္းသားအခ်င္းခ်င္း စည္းလုံး ညီညြတ္မွဳ ၿပဳိကြဲေအာင္ လုပ္ၿပီး လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡ ကုလားရခုိင္ အဓိကရုဏ္းၿဖစ္ေအာင္ ၿပသနာ ဖန္တီး ေနၿခင္းၿဖစ္သည္။

ထုိ႔ေၾကာင္႔နဳိင္ငံေတာ္ကခ်မွတ္ေသာ မူဝါဒမွာ —

တုိ႔တာဝန္အေရးသုံးပါး

ၿပည္ေထာင္စုမၿပဳိကြဲေရး ဒုိ႔အေရး

တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္မွဳမၿပဳိကြဲေရး ဒုိ႔အေရး

အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာတည္တံ႔ခုိင္ၿမဲေရး ဒုိ႔အေရး

ၿပည္သူ႔သေဘာထား (၄)ခုအနက္ ၂ ခု ၿဖစ္ေသာ

နဳိင္ငံေတာ္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင္႔ နဳိင္ငံေတာ္
တုိးတက္ေရးကုိေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးသူမ်ားအားဆန္႔က်င္ၾက။

ၿပည္တြင္းၿပည္ပအဖ်က္သမားမ်ားအားဘုံရန္သူအၿဖစ္သတ္မွတ္ေခ်မွဳန္းၾက။

ထုိ႔ေၾကာင္း ရုိဟင္ဂ်ာကိစၥကုိအေၾကာင္းၿပၿပီး နဳိင္ငံေတာ္ ၏စည္းလုံးညီညြတ္မွဳကုိ ပ်က္ ၿပားသြားေစရန္ လုပ္ၾကံဖန္ တီးေနသၿဖင္႔ သမုိင္း ပညာရွင္ မ်ားက ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးႏွင္႔ပါတ္ သက္ ၍ မည္ကဲ႔ သုိ႔ေရး သား ေဖၚၿပထား သည္ ကုိ တုိင္းရင္း သား အားလုံးက သိရွိေစရန္ နဳိင္ငံေတာ္ အေပၚ ေစတနာေမတၱာေရွ႕ ထားၿပီး အခုလုိ ရုိဟင္ဂ်ာအေၾကာင္းကုိ သမုိင္းအေထာက္ အ ထားႏွင္႔ တကြ ေရးသား တင္ၿပၿခင္းၿဖစ္ ပါ သည္။ဝပ္ဆုိဒ္အသီးသီး`၌မဟုတ္ မမွန္ေေရး သားၿပီးေသြး ထုိးလွဳံ႔ေဆာ္ သူမွာဘဂၤလားေဒရွ္ဘက္မွာခုိး၀င္ ေနထုိင္ေသာ အေနာက္သား ဗုဒၶဘာသာ ရခုိင္ လူမ်ဳိးမ်ားၿဖစ္ သည္။ ရခုိင္ၿပည္အတြင္း ဘဂၤလားေဒရွ္ဘက္ မွာခုိး၀င္ေန ထုိင္ေသာ အေနာက္ သား ဗုဒၶဘာသာ ရခုိင္ လူမ်ဳိး မွာ အနည္းဆုံးခန္းမွန္းေၿခ ၃၅ % ခန္႔ရွိ မည္ၿဖစ္သည္။
ရခုိင္ၿပည္တြင္ ဘဂၤလားေဒရွ္မွနဳိင္ငံၿခားသား ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ား ၀င္ေရာက္ေန ထုိင္ အ ေထာက္ အထား တစ္ခု တင္ၿပရလွ်င္ ယခင္ၿပည္နယ္ ၿပည္သူ႔ေကာင္စီေကာင္ဥကၠဌ ၿဖစ္ ခဲ႔သူ ဗုိလ္မွဴးေက်ာ္ ေမာင္ သည္ ၿမန္မာနဳိင္ငံ ဖြါးၿမန္မာ နဳိင္ငံသား မဟုတ္ေၾကာင္း တုိင္ၾကား ခံရၿပီး ေနာက္ ၿပည္နယ္ၿပည္ သူ႔ေကာင္စီဥကၠဌရာထူးမွ ၿဖဳတ္ခ်ခဲ႔သည္ကုိ ေထာက္ရွဴ လွ်င္ ရခုိင္ ၿပည္တြင္အေနာက္သားရခုိင္ လူမ်ဳိး မည္မွ်၀င္ေရာက္ေနထုိင္ေၾကာင္းခန္းမွန္းနဳိင္ သည္။ ထုိအေနာက္သားရခုိင္းသားမ်ား ကုိ လ၀က ရုံးတြင္ စာ ရင္းသြင္းေပး၊သန္းေကာင္စာရင္းမ်ားၿပဳ လုပ္ေပးၿပီး ေဒသခံ ၿဖစ္ ေအာင္ လုပ္ေပး ေသာ္လည္း ၎တုိ႔၏ မူရင္းအမည္စာရင္းမွာ(လ၀က) ရုံးခ်ဳပ္ တြင္လုံ႔၀မရွိနဳိင္ေၾကာင္း ၊ နဳိင္ငံ ေတာ္ အစုိးရက ထုိကဲ႔ ခုိး၀င္ လာေသာ ရခုိင္သား မ်ား ကုိေဖၚထုတ္အေရးယူမွသာလွ်င္ တုိင္း ရင္းသား အခ်င္း ခ်င္း ၾကားတြင္ ေသြးထုိး မွဳ၊ လုပ္ၾကံလီ ဆယ္မွဳ၊ စိတ္၀မ္းကြဲၿပဳ လုပ္မွဳမ်ား ေလ်ာ႔ပါးသြား မည္ၿဖစ္ သည္။
ထုိ႕ေၾကာင္းတုိင္းရင္းသားအားလုံးက ရုိဟင္ဂ်ာသမုိင္းအမွန္ကုိသိရွိနားလည္ၿပီး အနာဂါတ္ စည္းလုံး ညီညြတ္ မွဳ မၿပဳိကြဲ ဘဲ ေအးခ်မ္းစြာေနထုိင္နဳိင္ရန္ႏွင္႔ အေနာက္ သားရခုိင္ လူမ်ဳိး မ်ားက ပြဲလန္႔ေအာင္ လုပ္ၿပီးဖ်ာ ခင္း နဳိင္ ရန္ၾကဳိးစာ;ၿခင္းကုိတားဆီးနဳိင္ အတြက္ တာ၀န္ သိၿပည္ သူ တစ္ ေယာက္ အေနၿဖင္႔ အၿပဳ သေဘာၿဖင္႔ ရုိဟင္ဂ်ာ သမုိင္း အေထာက္ မ်ားကုိ ရွာေဖြစုစည္း တင္ၿပပါ

ေၾကာင္းေလးစားစြအသိေပးပါသည္။



ရခုိင္ၿပည္၏ေနာက္ခံ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင္႔ ေပၚေပါက္လာပံု

ဤအေၾကာင္းအရာအေသးစိတ္ေအာက္လင္႔ကုိႏွိပ္၍ဖတ္ပါ။

ဤေနရာတြင္ ကလိပ္လုိက္ပါ

ရခုိင္ၿပည္နယ္သည္ေၿမာက္လတၱီတြဒ္ ၁၇ ံ ၁၅’ ႏွင္႔ ၂၁ ံ ၁၇’၊ အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၂ ံ၅၅’ ၾကားတြင္ တည္ရွိ သည္။ ဧရိယာ စတုရန္မုိင္းေပါင္း ၁၄၂၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ၿမန္မာ ဘဂၤလား ေရေၾကာင္း၊ ကုန္း ေၾကာင္း မုိင္ (၁၇၀) ရွည္လ်း သည္။ ေတာင္ေၿမာက္အရွည္ (၃၆၀)မုိင္ ရွည္ၿပီး၊အေရွ႕ အေနာက္ မုိင္ (၁၇၀) မုိင္က်ယ္သည္။ ေတာင္ ကန္း ေတာင္ တန္း မွာ ၈၀% ခန္႔ရွိ၍ ကုန္းၿမင႔လြင္ၿပင္မွာ ၂၀% ခန္႔ရွိ သည္။.

Map of Arakan State

ရခိုင္ျပည္နယ္႐ွိၿမိဳ႕မ်ား

ျပည္နယ္ၿမ္ိဳ႔ေတာ္ စစ္ေတြ

အက်ယ္အ၀န္း ၁၄၂၀၀ စတုရန္းမိုင္ခန္႔

လူဦးေရ ၃.၈၃၆ သန္းခန္႔ (၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ စာရင္း)

ခရိုင္ ၅ ခရိုင္

ၿမ္ိဳ႔နယ္ ၁၇ ၿမိဳ႔နယ္

ၿမဳိ႕ ၁၇

ရပ္ကြက္ ၁၂၀

ေက်းရြာအုပ္စု ၁၀၄၁

ေက်းရြာ ၃၈၇၁

ဆက္စပ္ေနေသာနယ္နိမိတ္

အေနာက္ဘက္တြင္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္

အေရွ႕ေၿမာက္ဘက္ တြင္ ခ်င္းၿပည္နယ္

အေရွ႕ဘက္တြင္ မေကြးတုိင္း ၊ ပဲခူးတုိင္း ၊ ဧရာဝတီတုိင္း

ေတာင္ဘက္တြင္ မေလးရွားနဳိင္ငံ တုိ႔ၿဖစ္တယ္။

(ကုိးကား ။ ။ကစၥပနဒီမွ ဓညဝတီသစၥာ – ၂၀၀၈ ခု၊စာေပဗိမာန္ဆုရ စာအုပ္)

(သုတပေဒသာ – ဝိဇၨာ)ဆုရ

ပထမအၾကိမ္ ထုတ္ေဝသည္႔ခုႏွစ္ ၂၀၁၀ ဇႏၷဝါရီလ

(စာေရးသူ ကေလာင္အမည္ ေမာင္မုိးယံ ၊ မူရင္းအမည္ ဗုိလ္မွဴးမ်ဳိ႕သန္႔(ၿငိမ္း)

စာေပဗိမာန္ စာတည္းမွဴးက မွတ္ပုံအမွတ္ ၀၇၄၉၂ ၿဖင္႔ ပုံႏွိပ္၍ မွတ္ပုံတင္အမွတ္ ၀၃၉၁၁ ၿဖင္႔ထုတ္ေဝသည္။

ၿမ္ိဳ႔နယ္ ၁၇ ၿမိဳ႔နယ္အမည္မ်ား

၁။ – ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕

၂။ – ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕

၃။ – ဂြၿမိဳ႕

၄။ – စစ္ေတြၿမိဳ႕

၅။ – ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕

၆။ – ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕

၇။ – ေပါက္ေတာၿမိဳ႕

၈။ – ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕

၉။-မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕

၁၀။ – ေမာင္ေတာၿမိဳ႕

၁၁။ – မင္းျပားၿမိဳ႕

၁၂။-ေျမပံုၿမိဳ႕

၁၃။ – ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕

၁၄။ – ရေသ႕ေတာင္ၿမိဳ႕

၁၅။-ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕

၁၆။ – သံတြဲၿမိဳ႕

၁၇။ – အမ္းၿမိဳ႕

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ယခင္က ၿမန္မာ႔ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီဗဟုိဌာနခ်ဳပ္က ၁၉၇၆ ခုွစ၊ဇႏၷဝါရီ လ ၊ ပထမအၾကိမ္ ထုတ္ေဝေသာ တုိင္းရင္းသားရုိးရာဓေလ႔ထုံးစံမ်ား ( ရခုိင္ ) စာအုပ္ ၏ မွတ္တမ္း အရ ေအာက ္ပါလူမ်ဳိးမ်ားသည္ တုိင္းရင္းသားအၿဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ႔သည္။

၁။ – ရခုိင္လူမ်ိဳး
၂။ – ကမန္ လူမ်ိဳး
၃။ – ခမြီး လူမ်ိဳး
၄။ – ဒိုင္းနက္လူမ်ိဳး
၅။ – မရမာႀကီး လူမ်ိဳး
၇။ – ၿမိဳ လူမ်ိဳး

၈။ – သက္ လူမ်ိဳး

၉။- ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး

(၁၉ရ၈ ခု ၿပည္ေထာင္စုဆုိရွယ္လစ္သမၼတၿမန္မာ နဳိင္ငံေက်ာင္း သုံး စာအုပ္ေကာ္မတီ အထက္ တန္း ႏွင္႔ အ လယ္တန္းၿမန္မာနဳိင္ငံ ပထဝီဝင္ပထဝီစာအုပ ္စာမ်က္ႏွာ - ၈၆ ကုိရႈ )

တစ္ခ်ိန္ကရုိဟင္ဂ်ာအပါအ၀င္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး  ( ၁၄၄ ) မ်ဳိး ႏွင္႔ နဳိင္ငံၿခားသားလူမ်ဳိး ( ၂၆ ) မ်ဳိးရွိခဲ႔

ၿပည္ထဲေရးႏွင္႔သာသနာေရးဝ္ၾကီးဌာန၊လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရးႏွင္႔ၿပည္သူ႔အင္အား ဦးစီး ဌာန မွ ၁၉၇၂ခုႏွစ္တြင္ပုံႏွိပ္ ထုတ္ေဝေသာ (ပုံစံေရးသြင္းရန္ညႊန္ၾကားခ်က္ ) စာအုပ္စာ မ်က္ ႏွာ ( ၄၃ ) ပူးတြဲ (က) လူမ်ဳိးမ်ားစာရင္းေခါင္းစဥ္ ေအာက္ရွိ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး မ်ား ( ၁၄၄ ) မ်ဳိး ႏွင္႔ နဳိင္ငံၿခား သား လူမ်ဳိး ( ၂၆ ) မ်ဳိး ဟုေဖၚၿပထားသည္။

နဳိင္ငံၿခားသားလူမ်ဳိး ( ၂၆ ) မ်ဳိးထဲတြင္ ဒုိင္းနက္္ လူမ်ဳိးကုိလည္း နဳိင္ငံၿခားသား လူမ်ဳိး အ ၿဖစ္သတ္မွတ္ထားသည္။

သုိ႕ေသာ္ ၿမန္မာ႔ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီဗဟုိဌာနခ်ဳပ္က ၁၉၇၆ ခုွစ၊ဇႏၷဝါရီ လ ၊ ပထမ အၾကိမ္ထုတ္ ေဝေသာ တုိင္းရင္းသားရုိးရာဓေလ႔ထုံးစံမ်ား ( ရခုိင္ ) စာအုပ္တြင္ဒုိင္းနက္ ကုိတုိင္းရင္း သား မ်ဳိး ႏြယ္ စု အၿဖစ္ ထည္႔သြင္း အသိအမွတ္ၿပဳထားသည္ကုိေတြ႔ရသည္။

မွတ္ခ်က္။ ။ထုိအခ်ိန္က ၎ ( ၁၄၄ ) မ်ဳိးတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးလည္း အပါအဝင္ၿဖစ္ သည္။



ကုိးကား။ ။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုဘဝသစ္ထူေထာင္ေရးပါတီသတင္းလႊာ(ကင္းလႊတ္ခြင္႔ သက္ ေသခံ လက္မွတ္ –အမိန္႔အမွတ္ ၂/၈၉ အရ ၁၉၈၉ ကင္းလႊတ္ အမွတ္ န/သ-၀၈၅ ၿဖင္႔)အထက္ ပါလူမ်ဳိးမ်ားတြင္ ဒုိင္းနက္လူမ်ဳိး၊သက္လူမ်ဳိး၊ မရမာၾကီး လူမ်ဳိး၊ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိး တုိ႕ ၏ဘာသာ စကားမ်ား တူညီနီးစပ္ၾကသည္။ဒုိင္းနက္၊ သက္၊မရမာၾကီး တုိ႕သည္ ဗုဒၶ ဘာ သာ ကုိ ကုိးကြယ္ၾကၿပီး ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိး မ်ားသည္အစၥလာမ္ဘာသာကုိ ကုိးကြယ္ၾက သည္။

ဒုိင္းနက္လူမ်ဳိးမ်ားသည္မြတ္ဆလင္အႏြယ္မ်ားၿဖစ္ၿခင္းဒုိင္းနက္လူမ်ဳိးသည္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားတြင္၇ွိအမ်ားအားၿဖင္႔ရခုိင္ၿပည္ေၿမာက္ တြင္ေန ထုိင္ ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ မြတ္ဆလင္ အႏြယ္မ်ားၿဖစ္သည္။ စစ္ေတြေဂဒေဇတိယား အပုိင္း (က) စာမ်က္ ႏွာ(၉၁) အရ ထုိဒုိင္းနက္ တုိ႔သည္ တိဗက္ၿမန္မာ အႏြယ္ ၿဖစ္ၿပီး စစ္တေကာင္း ေသြးႏြယ္သည္ စစ္တ ေကာင္း စကားေၿပာသည္။အဝတ္ၿဖဴဝတ္တတ္ၿပီးတစ္ၿခား လူမ်ဳိးမ်ားႏွင္႔ေရာေႏွာ ၿခင္ းမၿပဳၾကေပ။ရခုိင္ ဘုရင္၏ ဖမ္းဆီးခံရေသာကြ်န္မြတ္ဆလင္ မ်ားႏွင္႔အဆက္ အႏြယ္ၿဖစ္ၾက သည္။ ယခုအခါဒုိင္းနက္တုိ႔သည္ဗုဒၶဘာသာကုိကုိးကြယ္ၾကသည္။ဘဂၤလားေဒရွ္စစ္တေကာင္း ေတာင္တန္းေဒသတြင္ ဒုိင္းနက္ (ခ်က္မား) တုိ႔က သီးၿခားၿပည္နယ္ ရရွိထားသည္။

ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔ သည္ ရခိုင္ဘာသာ စကားႏွင့္ ျမန္မာဘာသာစကားကို အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳၾက သည္။
ရခိုင္ဘာသာ စကားႏွင့္ ျမန္မာ ဘာသာစကားသည္ အေတာ္မ်ားမ်ားတူျပီး ရ-သံ /r/ ႏွင့္ ယ-သံ /j/ အ သံထြက္ကြာသည္။ ရခိုင္စာေပ အေရးအသားႏွင့္ ျမန္မာစာေပအေရး အသားသ ည္ ဆင္ တူသည္။

ဦးေနဝင္း(မဆလ) အစုိးရက တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု (၁၄၄)မ်ဳိးရွိရာမွ (၈)မ်ဳိးၿဖဳတ္ခ်ခဲ႔ရာ ရုိဟင္ဂ်ာလူ မ်ဳိး ကုိ လည္း အစၥလာမ္ဘာသာၿဖစ္၍ၿဖဳတ္ခ်ခဲ႔ၿဖစ္သည္။

၁၉၈၂ ခုႏွစ္ နဳိင္ငံသားဥပေဒအရ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးၿဖဳတ္ခ်ၿခင္းသည္ စစ္အာဏာ ရွင္တစ္ပါတီ အစုိးရ ႏွင္႔ စစ္အစုိးရသည္ ဘာသာေရးကုိ မုန္းတီး၊ လူမ်ဳိးႏြယ္စု တုံးေအာင္ၿပဳလုပ္ခဲ႔ၿခင္းၿဖစ္ သည္။ ယခုဒီမုိက ေရစီ ထြန္းကား ေနေသာ ပါတီစုံစနစ္ေအာက္တြင္ တုိင္းရင္းသား ဆုိေသာ ေဝါဟရ ၏အဓိပၸါယ္ ႏွင္႔ ဥပေဒ ႏွင္႔ သမုိင္းအေထာက္အထား၊လူ႕အခြင္႔အေရး အရ တုိင္းရင္း သားၿဖစ္ မၿဖစ္ ၿပည္လႊတ္ေတာ္ တြင္ အဆုံး အၿဖတ္ေပး ရလိမ္မည္ၿဖစ္သည္။

႐ိုဟင္ဂ်ာRohingyaတုိင္းရင္းသားၿဖစ္ေၾကာင္းအေထာက္အထားမ်ားစြာရွိသည္။ဤေနရာတြင္အနည္းငယ္တင္ၿပၿခင္းၿဖစ္သည္။
အထက္တန္းႏွင္႔အလယ္တန္းၿမန္မာနဳိင္ငံပထ၀ီ၀င္စာအုပ္၏စာမ်က္ႏွာ(၈၆)တြင္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားပ်ံ႕ႏွံ႕ေနထုိင္ပုံၿပေၿမပုံတြင္
ရခုိင္ၿံပည္နယ္တြင္စစ္ေတြလြင္ၿပင္တြင္ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးကုိထည္႔သြင္းေဖၚၿပထားသည္။BBCကလည္းထုိနည္း၎ေဖၚၿပၿခင္းမွာလီဆယ္ လိမ္ညာ၍ေဖၚၿပၿခင္းလုံ႔၀မဟုတ္ပါ။

မူရင္းပုံကုိေကာ္နက္ရွင္းေကာင္းလွ်င္ေလ႔လာဖတ္ရႈနဳိင္ပါသည္။

႔

BBC ကလိမ္ညာတင္ၿပၿခင္းမဟုတ္ပါ။အမွန္ကုိအမွန္အတုိင္းတင္ၿပၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။အထက္တန္းႏွင္႔အလယ္တန္းၿမန္မာနဳိင္ငံပထ၀ီ၀င္

စာအုပ္၏စာမ်က္ႏွာ(၈၆)တြင္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားပ်ံ႕ႏွံ႕ေနထုိင္ပုံၿပေၿမပုံတြင္ရခုိင္ၿံပည္နယ္တြင္စစ္ေတြလြင္ၿပင္တြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးကုိထည္႔သြင္းေဖၚၿပထားသည္။၎ပထ၀ီ၀င္စာအုပ္ကုိ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ က ၿမန္မာဆုိရွယ္လစ္သမၼတၿမန္မာနဳိင္ငံေတာ္အစုိးရ၊

ေက်ာင္းသုံးစာအုပ္ေကာ္မတီကထုတ္ေ၀၍ ေက်ာင္တြင္သင္ၾကားၿခင္းၿဖစ္သည္။(၁၉၇၈ -ခု –၇တန္း၊၈တန္း၊၉တန္း ၊၁၀ တန္း ပထ၀ီ၀င္

စာအုပ္စာမ်က္ႏွာ -၈၆ မွမူရင္းပုံကုိစကင္ဖတ္၍ေအာက္တြင္တင္ၿပထားပါသည္။



႐ိုဟင္ဂ်ာ Rohingya လူမ်ိဳး

သမိုင္းေၾကာင္းအရ တည္ၿငိမ္စြာျဖစ္ေပၚတည္ရွိေနသည့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ၿဖစ္ သည္။ ရခိုင္ ဘုရင္နရမိတ္လွ လက္ထက္၀န္ႀကီးရာထူး၊ စစ္တပ္၊ ေရတပ္၊ ဗိုလ္မွဴးရာထူး မ်ား ၌ လည္း ေကာင္း ခန္႔အပ္ၿခင္းခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ အစုအေ၀း လူမ်ိဳးစု ပင္ျဖစ္ သည္။ မြတ္စ လင္မ္ စာဆိုေတာ္ စိုင္ ယက္ဒ္ရွားအာလ္၀ါလ္(Sayued Shah Al wal) ၏ အဆိုအရ စႏၵသူဓမၼ ဘုရင္၏ နန္းရင္း၀န္ ] `မာဂန္´မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳး ျဖစ္သကဲ့သို႔ဆိုင္ယက္မုဆာ (Sayed Mussa)၊ မူဂ်ာဟစ္ (Mujaehi ႏွင့္ ဆုေလမန္ (Sulaiman)တို႔မွာ ရခိုင္နန္းရင္း ၀န္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး အရွရက္ဖ္ခန္ (Asharaf Khan) မွာ စႏၵသုဓမၼ ဘုရင္၏ စစ္သူႀကီး ၿဖစ္ေၾကာင္း။

၁။ MKရာမန္-ရ ၂။ ျမ၀တီမဂၢဇင္း၊ ၁၉၆၀-ခု၊ ေမာင္သံလြင္၏ ႐ို၀န္ညာလူ မ်ိဳးမ်ား။မဇၥိဳမေဒသ အႏၵိယတိုက္၏ အေရွ႕ ဘက္ေဒသေနထုိင္သူမ်ားကို အေနာက္ဘက္ေဒသအေခၚ အေ၀ၚျဖင့္ ရခုိင္ညာ၊ ႐ြမ္းကိုင္ညာ၊ ႐ြမ္းသား ဟုေခၚဆို သကဲ့သို႔ ရခိုင္ ေတာင္ပိုင္း သားတို႔က လည္း ႐ြမ္းကိုင္ညာ၊ ႐ြမ္းကိုုင္ ညာ ေခၚဆိုၾကရာမွ႐ိုဟင္ညာ၊႐ိုဟင္ဂ်ာ ျဖစ္လာ သည္။ “ဘဂၤါလီ ေဒသ၏ အေရွ႕ ကမ္း ရွွိ လူ႔ အစု အေ၀း´´ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။အခိ်ဳ႕က ရြာေဟာင္း ေန ထိုင္ ၾက သည့္ က်ား ကဲ့သို႔ စြမ္း ရည္ သတိၱ ရွိသည့္ လူမ်ိဳး၊ ရြာေဟာင္း မွက်ား၊ ရြာဟိန္းက်ားမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေကာက္ ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။

႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးအား ၁၉၅၄-ခု၊ စက္တင္ဘာလ(၂၅)ရက္၊ည(၈)နာရီ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္

ဦးႏု၏ အသံလႊင့္မိ္န္႔ခြန္းျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳသကဲ့သို႔ ၁၉၆၁-ခု၊ ေမလ(၁၅) ရက္မွ

စတင္ကာ တပတ္(၃)ႀကိမ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာျဖင့္ ျမန္မာ့အသံမွ အသံလႊင့္ေပးခဲ့သည္။



ရည္ညႊန္းကိုးကား

၁။-(၁၈-၇-၁၉၆၁)ခုေန႔ထုတ္တပ္မေတာေခတ္ေရးစာေစာင္တြဲ(၁၂) ၊အမွတ္(၆)၊စာ(၃၂-၅၈)

၂။-(၈-၈-၁၉၆၁)ခုေန႔ထုတ္တပ္မေတာေခတ္ေရးစာေစာင္တြဲ(၁၂) ၊အမွတ္(၉)၊

၃။-(၁-၆-၁၉၆၃)ေ၃႔ထုတ္ၿမန္မာ႔အသံေသာတရွင္မဂၢဇင္း အတြဲ(၄)အမွတ္(၁၉)

၄။-စာေပဗိမာန္ထုတ္ၿမန္မာ႔စြယ္စုံက်မ္း အတြဲ(၉)၁၉၆၄ ခုႏွစ္ စာမ်က္ႏွာ(၈၉)

၅။-၁၉၇၈ – ခုႏွစ္ထုတ္အထက္တန္းႏွင႔္္အလယ္တန္းၿမန္မာနဳိင္ငံပထဝီင္စာမ်က္ႏွာ(၈၆)

၆။-ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေရစစၥၾတီရုံး`၌(၁၆-၁၂-၁၉၆၀)ေန႔တရားဝင္မွတ္ပုံတင္၍ထုတ္ေဝေသာ

ရုိဟင္ဂ်ာေခတ္သတင္းစဥ္

၇။-တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးးစုပါတီသတင္းလႊာ(ကင္းလႊတ္ခြင္႔အမွတ္-န/သ – ၀၈၅) ၊၃၁-၁၂-၁၉၈၉

၈။-ရခိုင္ရာဇ၀င္ ။ ေအာင္သာဦး

၉။-စႏၵမာလာလကၤာရ။ ရခိုင္ရာဇ၀င္သစ္ ရခိုင္သမိုင္း ၊ ၁၅ ၊ ၁၈ ရာစု

၁၀။-အေရွ႕ေတာင္အာရွရာဇ၀င္၊ ေဟာ-၁၉၅၅

၁၁။-ၿမန္မာရာဇ၀င္ (ဟာေဗး ၁၉၂၅)

၁၂။-မိတ္ဆိနာ-ေခတ္ဦး ဖုနန္-ဖန္-ပ်ဴ ႏွင့္ ရခိုင္ ယိုးဒယားသင္း ဂ်ာနယ္။

၁၃။-* ရခိုင္ဂီတ ေဒါ့ကြန္ [1]

၁၄။-ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ မာတလိ၊ ႏွစ္၃၀ ျမန္မာ့အသံ၊ စာမ်က္ႏွာ-၇၁ခိုင္ႏွင့္ ျမန္မာျပည္ရွိမြတ္စလင္မ္လူမ်ိဳးမ်ား ရာဇ၀င္။

၁၅။-ကစၥပနဒီမွဓညဝတီသစၥာ(၂၀၀၈ ခုႏွစ္ စာေပဗိမာန္စာမူ ဆုရ )