ျမန္မာဟာ ကံေကာင္းလိမ့္မယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္ by ေဒါက္တာသန္႔ျမင့္ဦး
ျမန္မာဟာ ကံေကာင္းလိမ့္မယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲေနသည့္ အေျပာင္းအလဲျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သမုိင္းပညာရွင္ စာေရးဆရာ ေဒါက္တာသန္႔ျမင့္ဦးကို ျမန္မာတုိင္း(မ္) အႀကီးတန္းလက္ေထာက္စာတည္း စႏၵာလြင္က အီးေမး(လ္)မွတစ္ဆင့္ ေမးျမန္းထားပါသည္။
ေဒါက္တာသန္႔ျမင့္ဦး သည္ သမိုင္းပညာရွင္ စာေရး ဆရာ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ကိန္း ဘရစ္ဂ်္တကၠသိုလ္ ထရီနီတီ ေကာလိပ္၏ ၤနူူသတ တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ကာ ဟားဗတ္၊ ကိန္း ဘရစ္ဂ်္ စသည့္ ကမၻာေက်ာ္ တကၠသိုလ္မ်ားစြာတြင္ သင္ တန္းမ်ား ပို႔ခ်ခဲ့သည္။ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉး ခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသန္႔၏ ေျမး ျဖစ္ကာ ကုလၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိန္းသိမ္းမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ သံုးခုတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ ႏိုင္ငံေရးဌာန၊ မူ၀ါဒစီစဥ္ေရးဌာန အႀကီးအကဲအျဖစ္လည္း တာ၀န္ယူခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာမိဘမ်ားက ေမြးဖြားခဲ့သည့္ ေဒါက္တာသန္႔ျမင့္ဦးသည္ နယူေရာ့ခ္တိုင္း(မ္)ႏွင့္ တိုင္း(မ္)ကဲ့သို႔ ကမၻာေက်ာ္ စာေစာင္မ်ား တြင္ Thant Myint-U အမည္ျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားခဲ့ၿပီး သူ၏လက္ရာစာအုပ္မ်ားတြင္ The Making of Modern Burma ၊ The River of Lost Footsteps ႏွင့္ Where China Meets India: Burma and the New Crossroads of Asia စာအုပ္မ်ား ပါ၀င္သည္။
* အေျပာင္းအလဲျဖစ္စဥ္ တစ္ခုကိုေတာ့ ျဖတ္သန္းေနၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဒီျဖစ္စဥ္ကေန ေပၚလာမယ့္ရလဒ္ကိုေတာ့ ပီပီျပင္ျပင္ ပံုေဖာ္ၾကည့္လို႔ မရေသးသလိုပါပဲ။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ လမ္းေၾကာင္းေပၚကို စေရာက္ၿပီလို႔ ဆရာယူဆပါသလား။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္ အေကာင္းျမင္ထားခ်င္ပါတယ္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေခတ္ေဟာင္းကေတာ့ က်န္ခဲ့ၿပီလို႔လည္း ကြ်န္ေတာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုေျပာတာဟာ ေရွ႕ေလွ်ာက္ လြယ္လင့္ တကူပဲလို႔ေတာ့ ဆိုလိုတာ မဟုတ္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြဟာ သိပ္ကို အေျမာက္အျမားပဲ။ ႏိုင္ငံေရးမွာေရာ၊ စီးပြား ေရးမွာေရာ။ သမၼတႀကီးဟာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလ်ာ့က်ဖို႔ အားလံုးဦး တည္ၿပီး လိုအပ္တဲ့ စီးပြား ေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကေန ဒီ ဦးတည္ ခ်က္ အေကာင္အထည္ေပၚလာ ဖို႔ အျပင္းအထန္ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေကာင္အထည္ျမင္ရဖို႔ အနည္းဆံုး ႏွစ္တိုကာလအတြင္းမွာ ျဖစ္လာဖို႔ အလြန္႔အလြန္ကို ခက္ခဲ ပါလိမ့္မယ္။ ကြ်န္ေတာ္ အေကာင္းကို ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရွ႕ လမ္းခရီး အလြန္ခက္ခဲ မယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တည္တည္ ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ ၾကည့္ထားဖို႔လိုမယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အေျပာင္းအလဲျဖစ္စဥ္ဟာ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ အေတာ္မၾကံဳစဖူး ျဖစ္တဲ့ကာလမွာ ေပၚေပါက္ေနတယ္ ဆိုတာလည္း သတိရဖို႔လိုတယ္။ ဥပမာ ေရွ႕တစ္ႏွစ္ႏွစ္ႏွစ္မွာ ဥေရာပမွာ အတန္အသင့္ စီးပြားက်တဲ့ကာလနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ၾကံဳရႏိုင္တယ္။ တစ္ကမၻာလံုးနဲ႔ခ်ီ ပိုျပင္းထန္သြားတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ ဒီအခ်က္က ျမန္မာအေပၚ အလြန္ဆိုးရြားစြာ ႐ိုက္ခတ္ႏိုင္တယ္။ ႏိုင္ငံတြင္းအေျခအေနကို ၾကည့္ရင္လည္း ကြ်န္ေတာ္စဥ္းစားလို႔ ရသ ေလာက္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားေနတုန္း၊ ႏိုင္ငံတကာက ပိတ္ဆို႔ ေနတုန္း၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးစနစ္ ႏွစ္ခု စလံုး တစ္ၿပိဳင္နက္ ကူးေျပာင္းမႈ စတင္တာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ မရရေအာင္ ေက်ာ္လႊားရမယ့္ အဂတိလိုက္မႈဆုိင္ရာ စိန္ေခၚမႈ အႀကီးႀကီးေတြ ရွိေနတယ္။ အခု ထက္ထိ ရင္ဆိုင္ ေနရဆဲ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြကို အဆံုးသတ္ဖို႔ လုပ္ရဦးမယ္။ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ဆက္ရွိေနလို႔ကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ အခုထက္ပို ဖြံ႕ၿဖိဳး မလာႏိုင္ဘူး။ ေငြေၾကးနဲ႔ ဘ႑ာေရး မူ၀ါဒေတြ ပါ၀င္တဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ မက္ခ႐ိုစီးပြားေရး မူ၀ါဒေတြ နည္းလမ္း တက်ျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္။ ဒီစိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ရာ လည္း လိုအပ္တဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ ဥပေဒအဖြဲ႕အစည္း၊ လူအဖြဲ႕အစည္း(Institutions) ေတြ မရွိဘူး။ အဲဒီ အတြက္ စိတ္လည္း မေကာင္းဘူး။။အေျခခံ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းအဖြဲ႕အစည္း ေတြ အထူးသျဖင့္ က်န္းမာေရး၊ ပညာ ေရး၊ ဘ႑ာေရးနဲ႔ ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ ဥပေဒ နဲ႔ တရားစီရင္ေရးနယ္က ျပည္သူ႔ ၀န္ထမ္းအဖြဲ႕အစည္းေတြ အားေကာင္း လာေအာင္ လုပ္ရမယ္။ အဲဒီ Institution change ကို လုပ္ရတာ အထူးသျဖင့္ကို အခ်ိန္ယူရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ထပ္ေျပာရရင္ သမၼတဟာ ဒီကိစၥေတြကို လမ္းမွန္ကမ္း မွန္အတိုင္း ျဖစ္ထြန္းလာေစဖို႔ သႏၷိ႒ာန္ ခ်ထားတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ယံုၾကည္ ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္မႈရဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ပထမဦးဆံုး လိုအပ္တာက ေအာင္ျမင္ ဖို႔ဆိုတဲ့ စိတ္ပဲေလ။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူတိုင္း နီးပါးဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံကို ေအာင္ျမင္ေစခ်င္တယ္၊ ကမၻာ့ အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္မေနေစခ်င္ၾကေတာ့ဘူးလို႔လည္း ကြ်န္ေတာ္ သေဘာရထားတယ္။ ျခံဳေျပာရင္ အနာဂတ္မွာ ေႏွာင့္ ေႏွးေစမယ့္ အခက္အခဲေတြေရာ၊ အံ့အားတသင့္ ျဖစ္ရတာေတြေရာ ေသခ်ာေပါက္ ရွိပါလိမ့္မယ္။ အေပၚ စီးက လႊမ္းျခံဳၾကည့္လို႔ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေနေန တိုင္းသူျပည္သား လူတစ္ဦးခ်င္းစီဟာ အေျပာင္း အလဲႀကီးေတြကို ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္။ ကံတရားကလည္း အေျပာင္း အလဲႀကီးေတြကို ျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာဟာ ကံေကာင္းလိမ့္ မယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
* အစိုးရက စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ဦးစားေပးအျဖစ္ ရည္ရြယ္ထား ၿပီး ျပည္ပလုပ္ငန္းေတြကလည္း လာၿပီးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ ၾကည့္ေနၾကၿပီ။ ဒီေနာက္ပိုင္းမွာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ စဥ္းစားၾကတာလည္းရွိတဲ့အတြက္ ဆရာ့ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္လိုဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈမ်ဳိးရတာကို ျမင္ခ်င္ပါသလဲ။
နံပါတ္တစ္ ဦးစားေပးကေတာ့ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးျခင္း ေလ်ာ့က်ဖို႔ ျဖစ္ရမွာပဲ။ အေရအတြက္ သန္းဆယ္ခ်ီတဲ့ သိပ္ဆင္းရဲေနသူေတြဟာ မေသ႐ံုတမယ္ပဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ က်န္းမာေရးကိစၥေပၚရင္ ေဆးကုစရာမရွိဘူး။ သားသမီးေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေက်ာင္းကို တစ္ႏွစ္ ႏွစ္ႏွစ္ပဲ တက္ၾကတယ္။ စားစရာ လံုေလာက္တယ္ဆိုဦး ကေလးေတြ အတြက္လိုအပ္တဲ့ အာဟာရျပည့္ အစားအ ေသာက္ ေတြ မဟုတ္ဘူး။ အေႂကြးပိေနသူ သန္းခ်ီရွိေနတယ္။ ေနာက္ထပ္လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာလည္း ႏိုင္ငံကေနထြက္ၿပီး ျပည္ပမွာ အလုပ္ ရွာၾကရတယ္။ တစ္ေခါက္သြားရင္ ႏွစ္ အေတာ္ၾကာ မိသားစုနဲ႔ေ၀းေနရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ပထမဦးဆံုးျမင္ခ်င္တာက ႏိုင္ငံမွာ ဒီ လူဆင္းရဲေတြအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္မယ့္၊ ေနာက္ ေက်းလက္ဆိုင္ရာ သက္ေမြးလုပ္ငန္းပိုင္းနဲ႔ အစားအေသာက္ဖူလံုေရး အပိုင္းကို တိုးတက္ေစမယ့္ လက္ေတြ႕နဲ႔ ကိုက္ၿပီး အေျခခိုင္တဲ့ေျခလွမ္းေတြကိုပဲ။ ကုန္ ေဈးႏႈန္းကို ႀကီးမလာေစဘဲ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ အလုပ္အကိုင္ေတြ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဖန္တီးဖို႔လိုတယ္။ ဆိုလိုတာက ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕မက္ခ႐ို စီးပြားေရးမူ၀ါဒေတြ လမ္း မွန္က်ဖို႔လို႔ အဓိပၸာယ္ေရာက္တာပဲ။ ႏိုင္ငံမွာ ပံုေဖာ္မယ့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အတြက္ စံပံုစံတစ္ခုခုကို သတ္သတ္ မွတ္မွတ္ ေရြးဖို႔ လိုတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ မထင္ဘူး။ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ ေျပာသလို ေက်ာက္တံုးကို စမ္းရင္းနင္းရင္းနဲ႔ (ေခ်ာင္း တစ္ခုကို ျဖတ္သည့္အခါ ေအာက္ေျခေျမျပင္ကို ေျချဖင့္ စမ္းကာစမ္းကာ ေျခကုတ္ျမဲေစ လ်က္ကူးသကဲ့သို႔) ျမစ္ကိုကူးသြားရမွာပဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရွ႕ဆက္လုပ္တဲ့ အခါ ၾကံဳလာရမယ့္ ညႇိႏိႈင္းစရာအေျခ အေနေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိျမင္ႏွံ႕စပ္ၿပီး ပြင့္လင္းမႈရွိရွိ အေျခ အတင္ ျငင္းခုန္ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာဖို႔ (အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြး ပြဲမ်ား) လိုတယ္။ ဥပမာ ပမာဏႀကီးလာေနတဲ့ ခရီးသြား လုပ္ငန္းဆိုရင္ ႏိုင္ငံမွာေကာင္းက်ဳိးရႏုိင္ သလို ဆိုးက်ဳိးေတြလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါကို အလုပ္အကိုင္ေတြလည္း ေပၚေပါက္ေစ၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကိုလည္း မထိခိုက္ေစ၊ တျခားျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ မ်ားစြာေသာ ဆိုးက်ဳိးဆက္ေတြလည္း ပါမလာေစေအာင္ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔ စစဥ္းစားၾကဖို႔လိုၿပီ။
* ႏိုင္ငံမွာ မဖြံ႕ၿဖိဳးဘဲ တျခားဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကိုပဲေမွ်ာ္ရင္း အေနၾကာ လာေတာ့ ကြ်န္မတို႔ႏိုင္ငံက လူတခ်ဳိ႕ အေနနဲ႔ ကိုယ္တိုင္နဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးႏိုင္မႈအလားအလာအေပၚ မယံုမရဲ ျဖစ္ေနႏိုင္မလား။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ မက္ခ႐ိုစီးပြားေရး မူ၀ါဒေတြနဲ႔ ဘတ္ဂ်က္ဦးစားေပးသံုးစြဲမႈ က႑ေတြကို မွန္ကန္ေအာင္ ျပဳႏိုင္စြမ္းရင္၊ ကြ်န္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ အစီအစဥ္ေတြကို လမ္းက်ေအာင္ အစီအစဥ္ခ်ႏိုင္စြမ္းရင္၊ ျပည္သူ႔ ၀န္ထမ္းအဖြဲ႕အစည္းေတြ အားေကာင္းလာေရး ေရရွည္လမ္းေၾကာင္းေပၚကို အနည္းဆံုး ေျခစခ်ႏိုင္စြမ္းၿပီဆိုရင္၊ အဲလို ဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္ထင္ပါတယ္၊ စစ္မွန္ၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေကာင္းေတြကို ႏွစ္ႏွစ္ သံုးႏွစ္ အတိုင္းအတာအတြင္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ စျမင္ႏိုင္မွာပါ။ အလားအလာ ကေတာ့ ဧရာမႀကီးပဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေတြ မပ်က္စီးေသးဘူး။ လူဦးေရ မတန္တဆမ်ားတဲ့ျပႆနာ မရွိေသး ဘူး။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံၾကား အိႏၵိယ သမုဒၵရာေဘးတစ္ေလွ်ာက္ အံ့ဩစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေကာင္းတဲ့ ပထ၀ီ တည္ေနရာ ရွိတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံ ေတြေနာက္ အမ်ားႀကီး က်န္ေနရစ္တာ ကေတာ့ ဆိုးလွတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြကို ကြ်န္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ အားသာခ်က္ ေတြျဖစ္လာေအာင္ အသံုးခ်လို႔ရတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြ လုပ္ခဲ့မိတဲ့ အမွားေတြကို ေရွာင္ရွားႏိုင္တယ္။ အခု လက္ငင္းအခ်ိန္ကာလမွာ အဲဒီ ေဒသတြင္း တျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕အမွား ေတြအေပၚ ေလ့လာသံုးသပ္ သင္ခန္းစာ ထုတ္ယူေနမႈကို ဦးစားေပးလုပ္ငန္းႀကီး အျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ေနသင့္တယ္။ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ အၾကာႀကီး စိတ္ရွည္ေပးထားခဲ့ၿပီးၿပီ။ ျမန္မာျပည္ သူေတြဟာ ကိုယ္တိုင္အတြက္ေရာ၊ သူတို႔ ရဲ႕ကေလးေတြအတြက္ေရာ ပိုေကာင္း တဲ့ ဘ၀တစ္ခုကို အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ခံစား ရဖို႔ ထိုက္ တန္ေနသူေတြျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ယေန႔ကေလးငယ္ေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္ထင္ပါတယ္၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အလုပ္ေတြကို မွန္ကန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း 'အခု' ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရွ႕ဆက္ ေရြ႕လ်ားေစႏိုင္စြမ္းရင္ ဒီေန႔ သားသမီး အရြယ္ေတြအတြက္ အလားအလာေတြ ဟာ အဆံုးမရွိပါဘူး။
* ဒီအလားအလာေတြ ရွိသေလာက္ လက္ေတြ႕ခံစားၾကရေအာင္ သာမန္ ျပည္သူျပည္သားေတြရဲ႕ ပါ၀င္လုပ္ ေဆာင္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့ေရာ ေျပာခ်င္တာရွိပါသလား။
ျမန္မာဟာ ျပည္သူ႔ဘ႑ာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ကစ ဘဏ္လုပ္ငန္းအဆံုး၊ လူထုက်န္းမာ ေရးကစ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေရးရာအဆံုး လက္ေတြ႕ နယ္ပယ္တိုင္းမွာ ပညာခန္း အထူးပိုင္ႏိုင္ကြ်မ္းက်င္သူေတြ အသည္း အသန္ကို လိုအပ္တယ္။ အသိပညာေရးရာအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံျခင္းမရွိဘဲနဲ႔ တျခားဘယ္အရာမွ အမ်ားႀကီးျဖစ္ထြန္း လာဖို႔ဆိုတာေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ သံသယ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရာက္ဖို႔ လိုတဲ့အေနအထားကိုရဖို႔ မ်ဳိးဆက္ တစ္ ဆက္စာေတာ့ အခ်ိန္ယူမွာပဲ။ လက္ရွိ အခ်ိန္ရဲ႕ စိန္ေခၚမႈႀကီးတစ္ခုက အမ်ဳိး မ်ဳိးေသာ နယ္ပယ္မ်ားစြာမွာ အေတြ႕အၾကံဳ၊ ပညာေရးျပည့္၀သူ မရွိ ျဖစ္ေန တဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အေနအထားကို ႏွစ္တိုနဲ႔ ႏွစ္လတ္ အပိုင္းအျခားအတြင္း ျဖည့္ဆည္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ရွာ ေတြ႕ေရးပဲလို႔ ကြ်န္ေတာ္ ထင္တယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ပိတ္ဆို႔ မႈေတြကို ကြ်န္ေတာ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆန္႔က်င္ ခဲ့တာ အေၾကာင္းျပခ်က္တစ္ခုက ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီ စနစ္ က်င့္တဲ့သံုးႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပိုအထိ အေတြ႕မ်ားဖို႔ လိုအပ္ေနခ်ိန္မွာ ဒီပိတ္ဆို႔ မႈဟာ ျမန္မာကို လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ကင္းကြာ ေအာင္ပဲ အဓိက ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ယံုၾကည္လို႔ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ေျပာင္းက်င့္သံုးလာေအာင္ လုပ္ဖို႔၊ အဲလို က်င့္သံုးခဲ့ၿပီဆိုရင္လည္း ဒီကူးေျပာင္းမႈ ေရရွည္ခံေအာင္ျမင္ တည္တံ့ေအာင္လုပ္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ လိုအပ္လာမွာ ျဖစ္တဲ့ ပညာခန္းနဲ႔ အဖြဲ႕ အစည္းရင္းျမစ္အေျခခံေတြရွိ ေနေစရ ေအာင္၊ အသိပညာေရးရာအတြက္ အစိုးရရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္သံုးစြဲမႈလည္း သိပ္ နည္းေနခ်ိန္မွာ အဲဒီအသိပညာနဲ႔ ကြ်မ္းက်င္မႈ ရင္းျမစ္အေျခခံေတြကို တည္ေဆာက္ထားဖို႔ အေဆာတလ်င္ကို လိုအပ္တယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနခဲ့လို႔ပဲ။ ပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ခဲ့ရတာက သင္ယူေလ့က်င့္မႈေတြအတြက္ေဒၚလာ သန္းေပါင္းရာေပါင္းမ်ားစြာအကူအညီ ေတြ၊ ေနာက္ ဒီေန႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အသည္းအသန္ လိုအပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး အားေကာင္းေအာင္ သံုးစြဲႏိုင္ခဲ့မယ့္ တျခား အကူအညီေတြ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မရခဲ့တာပဲ။ ၿပီးေတာ့လည္း - ဒါကေတာ့ တျခား အဓိကက်တာတစ္ခုပါ - ဒီႏိုင္ငံမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို တကယ္ က်င့္သံုးခ်င္တယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံ သားအားလံုး အသိပညာ သိျမင္ႏွံစပ္ၿပီး ကိုယ္ကိုယ္တိုင္အတြက္လည္း ျဖစ္ တဲ့ကိစၥရပ္တိုင္းကို ဆန္းစစ္ ေ၀ဖန္စဥ္းစား ႏိုင္စြမ္း ရွိေနေစဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံသားေတြဟာ အသိပညာ သိျမင္ ႏွံစပ္ၿပီး အေရးကိစၥ ေတြကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ဂ႐ုတစိုက္ စဥ္းစားခ်င္စိတ္ ရွိမွ၊ ပါတီတစ္ခု၊ ေခါင္း ေဆာင္တစ္ေယာက္၊ အယူ ၀ါဒ တစ္ခုတည္းေနာက္ အသာလိုက္ မသြားမွသာလွ်င္ ဒီမိုကေရစီစနစ္က အသက္ ၀င္ႏိုင္တယ္။
* လက္ရွိ မြဲမြဲေတေတ အေနအထားကေန တက္မလာႏိုင္ခဲ့ရင္ ေရွ႕ႀကံဳရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြကိုလည္း ဘယ္လိုသံုးသပ္မိပါသလဲ။
ကုန္ေဈးႏႈန္းျမင့္မလာေစဘဲ အလုပ္အကိုင္ေတြ ေပၚေပါက္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္တယ္။ အဓိပၸာယ္က မွန္ကန္တဲ့ မက္ခ႐ိုစီးပြားေရးရပ္၀န္းနဲ႔ ဘ႑ာေရးနဲ႔ ေငြေၾကး မူ၀ါဒေတြ ရဖို႔ပဲ၊ ကြ်မ္းက်င္မႈနဲ႔ နည္းပညာေတြ ဆင့္ပြားရရွိေစမယ့္ မက္ေလာက္တဲ့ စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြရဖို႔နဲ႔ ကြ်မ္း က်င္မႈျပည့္၀စြာ ကိုင္တြယ္ခန္႔ခြဲထားတဲ့ ျပင္ပအကူအညီေတြရဖို႔ပဲ။ ဒါကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ လုပ္ႏိုင္တယ္။ လြယ္မွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ စီးပြားေရး ခ်ဳိ႕တဲ့ေနခ်ိန္မွာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းမႈေတြ၊ ပဋိပကၡ အလြန္ ကူးေျပာင္းမႈေတြ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ဘူး။
* ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တခ်ဳိ႕က တခ်ဳိ႕ကို တ႐ုတ္ တပည့္ခံတယ္လို႔ အျပစ္တင္တယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြ ကိုေမွ်ာ္ေနတယ္လို႔ ေ၀ဖန္တယ္။
ျမန္မာဟာ ႏိုင္ငံအားလံုးနဲ႔ မိတ္ေဆြ ျဖစ္ရမယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔နဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းဖို႔ အလြန္အေရး ႀကီးသလို အေမရိကန္နဲ႔ ဂ်ပန္လို အေ၀းက ႏိုင္ငံႀကီးေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္း ဖို႔လည္း အလားတူ အေရးႀကီးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရြးၿပီး ဆက္ဆံေရးလုပ္စရာ ဘာအေၾကာင္းမွမရွိဘူး။ စစ္ေအးကာလတုန္းကေတာင္ မလုပ္ခဲ့တာ အခုခ်ိန္ ဒီႏိုင္ငံ ေတြအ ကုန္လံုး တစ္ႏိုင္ငံနဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံ အလြန္နီးကပ္စြာ စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈ ရွိေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလိုလုပ္စရာ ဘာအေၾကာင္းမွမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘာလိုအပ္ သလဲဆိုေတာ့ ပါးနပ္ကြ်မ္းက်င္ဖို႔ လို တယ္။ ႏိုင္ငံအမ်ဳိးမ်ဳိး ဘယ္ႏိုင္ငံက ဘယ္လိုအေထာက္ အကူေပးႏိုင္တယ္ ဆိုတာ နားလည္ဖို႔လိုတယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္လို အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္လို အဖြဲ႕ အစည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြဟာ ဘယ္အဖြဲ႕ အစည္းက ဘယ္လိုအေထာက္အကူေပး ႏိုင္တယ္ဆိုတာ နားလည္ဖုိ႔လိုတယ္။ လက္ေတြ႕အလုပ္ျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရး မဟာဗ်ဴဟာ တစ္ရပ္ ရွိဖို႔လိုၿပီး ကြ်န္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးေတြကို အနည္းဆံုး တစ္စိတ္တစ္ေဒသအားျဖင့္ အဲဒီမဟာဗ်ဴဟာ အေပၚမွာ အေျခခံဖို႔ လိုတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ျမန္ႏိုင္သမွ် အျမန္ဆံုး ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလ်ာ့က်ေအာင္၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ အေကာင္းဆံုး အေထာက္အကူရေစမယ့္ နည္းလမ္းအားျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးကို ကိုင္တြယ္ဖုိ႔လိုတယ္။
* ဆရာတို႔မိသားစု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခခ်ဖို႔ ရွိပါသလား။
ရွိပါတယ္။ ဘယ္ေတာ့ျဖစ္မယ္ေတာ့ မေျပာတတ္ေသးဘူး။ အခုလည္း ကြ်န္ေတာ္ တစ္လတစ္လကို လ၀က္ေလာက္က ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာပါပဲ။
credit here
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲေနသည့္ အေျပာင္းအလဲျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သမုိင္းပညာရွင္ စာေရးဆရာ ေဒါက္တာသန္႔ျမင့္ဦးကို ျမန္မာတုိင္း(မ္) အႀကီးတန္းလက္ေထာက္စာတည္း စႏၵာလြင္က အီးေမး(လ္)မွတစ္ဆင့္ ေမးျမန္းထားပါသည္။
ေဒါက္တာသန္႔ျမင့္ဦး သည္ သမိုင္းပညာရွင္ စာေရး ဆရာ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ကိန္း ဘရစ္ဂ်္တကၠသိုလ္ ထရီနီတီ ေကာလိပ္၏ ၤနူူသတ တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ကာ ဟားဗတ္၊ ကိန္း ဘရစ္ဂ်္ စသည့္ ကမၻာေက်ာ္ တကၠသိုလ္မ်ားစြာတြင္ သင္ တန္းမ်ား ပို႔ခ်ခဲ့သည္။ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉး ခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသန္႔၏ ေျမး ျဖစ္ကာ ကုလၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိန္းသိမ္းမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ သံုးခုတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ ႏိုင္ငံေရးဌာန၊ မူ၀ါဒစီစဥ္ေရးဌာန အႀကီးအကဲအျဖစ္လည္း တာ၀န္ယူခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာမိဘမ်ားက ေမြးဖြားခဲ့သည့္ ေဒါက္တာသန္႔ျမင့္ဦးသည္ နယူေရာ့ခ္တိုင္း(မ္)ႏွင့္ တိုင္း(မ္)ကဲ့သို႔ ကမၻာေက်ာ္ စာေစာင္မ်ား တြင္ Thant Myint-U အမည္ျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားခဲ့ၿပီး သူ၏လက္ရာစာအုပ္မ်ားတြင္ The Making of Modern Burma ၊ The River of Lost Footsteps ႏွင့္ Where China Meets India: Burma and the New Crossroads of Asia စာအုပ္မ်ား ပါ၀င္သည္။
* အေျပာင္းအလဲျဖစ္စဥ္ တစ္ခုကိုေတာ့ ျဖတ္သန္းေနၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဒီျဖစ္စဥ္ကေန ေပၚလာမယ့္ရလဒ္ကိုေတာ့ ပီပီျပင္ျပင္ ပံုေဖာ္ၾကည့္လို႔ မရေသးသလိုပါပဲ။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ လမ္းေၾကာင္းေပၚကို စေရာက္ၿပီလို႔ ဆရာယူဆပါသလား။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္ အေကာင္းျမင္ထားခ်င္ပါတယ္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေခတ္ေဟာင္းကေတာ့ က်န္ခဲ့ၿပီလို႔လည္း ကြ်န္ေတာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုေျပာတာဟာ ေရွ႕ေလွ်ာက္ လြယ္လင့္ တကူပဲလို႔ေတာ့ ဆိုလိုတာ မဟုတ္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြဟာ သိပ္ကို အေျမာက္အျမားပဲ။ ႏိုင္ငံေရးမွာေရာ၊ စီးပြား ေရးမွာေရာ။ သမၼတႀကီးဟာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလ်ာ့က်ဖို႔ အားလံုးဦး တည္ၿပီး လိုအပ္တဲ့ စီးပြား ေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကေန ဒီ ဦးတည္ ခ်က္ အေကာင္အထည္ေပၚလာ ဖို႔ အျပင္းအထန္ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေကာင္အထည္ျမင္ရဖို႔ အနည္းဆံုး ႏွစ္တိုကာလအတြင္းမွာ ျဖစ္လာဖို႔ အလြန္႔အလြန္ကို ခက္ခဲ ပါလိမ့္မယ္။ ကြ်န္ေတာ္ အေကာင္းကို ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရွ႕ လမ္းခရီး အလြန္ခက္ခဲ မယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တည္တည္ ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ ၾကည့္ထားဖို႔လိုမယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အေျပာင္းအလဲျဖစ္စဥ္ဟာ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ အေတာ္မၾကံဳစဖူး ျဖစ္တဲ့ကာလမွာ ေပၚေပါက္ေနတယ္ ဆိုတာလည္း သတိရဖို႔လိုတယ္။ ဥပမာ ေရွ႕တစ္ႏွစ္ႏွစ္ႏွစ္မွာ ဥေရာပမွာ အတန္အသင့္ စီးပြားက်တဲ့ကာလနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ၾကံဳရႏိုင္တယ္။ တစ္ကမၻာလံုးနဲ႔ခ်ီ ပိုျပင္းထန္သြားတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ ဒီအခ်က္က ျမန္မာအေပၚ အလြန္ဆိုးရြားစြာ ႐ိုက္ခတ္ႏိုင္တယ္။ ႏိုင္ငံတြင္းအေျခအေနကို ၾကည့္ရင္လည္း ကြ်န္ေတာ္စဥ္းစားလို႔ ရသ ေလာက္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားေနတုန္း၊ ႏိုင္ငံတကာက ပိတ္ဆို႔ ေနတုန္း၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးစနစ္ ႏွစ္ခု စလံုး တစ္ၿပိဳင္နက္ ကူးေျပာင္းမႈ စတင္တာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ မရရေအာင္ ေက်ာ္လႊားရမယ့္ အဂတိလိုက္မႈဆုိင္ရာ စိန္ေခၚမႈ အႀကီးႀကီးေတြ ရွိေနတယ္။ အခု ထက္ထိ ရင္ဆိုင္ ေနရဆဲ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြကို အဆံုးသတ္ဖို႔ လုပ္ရဦးမယ္။ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ဆက္ရွိေနလို႔ကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ အခုထက္ပို ဖြံ႕ၿဖိဳး မလာႏိုင္ဘူး။ ေငြေၾကးနဲ႔ ဘ႑ာေရး မူ၀ါဒေတြ ပါ၀င္တဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ မက္ခ႐ိုစီးပြားေရး မူ၀ါဒေတြ နည္းလမ္း တက်ျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္။ ဒီစိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ရာ လည္း လိုအပ္တဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ ဥပေဒအဖြဲ႕အစည္း၊ လူအဖြဲ႕အစည္း(Institutions) ေတြ မရွိဘူး။ အဲဒီ အတြက္ စိတ္လည္း မေကာင္းဘူး။။အေျခခံ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းအဖြဲ႕အစည္း ေတြ အထူးသျဖင့္ က်န္းမာေရး၊ ပညာ ေရး၊ ဘ႑ာေရးနဲ႔ ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ ဥပေဒ နဲ႔ တရားစီရင္ေရးနယ္က ျပည္သူ႔ ၀န္ထမ္းအဖြဲ႕အစည္းေတြ အားေကာင္း လာေအာင္ လုပ္ရမယ္။ အဲဒီ Institution change ကို လုပ္ရတာ အထူးသျဖင့္ကို အခ်ိန္ယူရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ထပ္ေျပာရရင္ သမၼတဟာ ဒီကိစၥေတြကို လမ္းမွန္ကမ္း မွန္အတိုင္း ျဖစ္ထြန္းလာေစဖို႔ သႏၷိ႒ာန္ ခ်ထားတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ယံုၾကည္ ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္မႈရဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ပထမဦးဆံုး လိုအပ္တာက ေအာင္ျမင္ ဖို႔ဆိုတဲ့ စိတ္ပဲေလ။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူတိုင္း နီးပါးဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံကို ေအာင္ျမင္ေစခ်င္တယ္၊ ကမၻာ့ အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္မေနေစခ်င္ၾကေတာ့ဘူးလို႔လည္း ကြ်န္ေတာ္ သေဘာရထားတယ္။ ျခံဳေျပာရင္ အနာဂတ္မွာ ေႏွာင့္ ေႏွးေစမယ့္ အခက္အခဲေတြေရာ၊ အံ့အားတသင့္ ျဖစ္ရတာေတြေရာ ေသခ်ာေပါက္ ရွိပါလိမ့္မယ္။ အေပၚ စီးက လႊမ္းျခံဳၾကည့္လို႔ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေနေန တိုင္းသူျပည္သား လူတစ္ဦးခ်င္းစီဟာ အေျပာင္း အလဲႀကီးေတြကို ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္။ ကံတရားကလည္း အေျပာင္း အလဲႀကီးေတြကို ျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာဟာ ကံေကာင္းလိမ့္ မယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
* အစိုးရက စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ဦးစားေပးအျဖစ္ ရည္ရြယ္ထား ၿပီး ျပည္ပလုပ္ငန္းေတြကလည္း လာၿပီးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ ၾကည့္ေနၾကၿပီ။ ဒီေနာက္ပိုင္းမွာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ စဥ္းစားၾကတာလည္းရွိတဲ့အတြက္ ဆရာ့ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္လိုဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈမ်ဳိးရတာကို ျမင္ခ်င္ပါသလဲ။
နံပါတ္တစ္ ဦးစားေပးကေတာ့ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးျခင္း ေလ်ာ့က်ဖို႔ ျဖစ္ရမွာပဲ။ အေရအတြက္ သန္းဆယ္ခ်ီတဲ့ သိပ္ဆင္းရဲေနသူေတြဟာ မေသ႐ံုတမယ္ပဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ က်န္းမာေရးကိစၥေပၚရင္ ေဆးကုစရာမရွိဘူး။ သားသမီးေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေက်ာင္းကို တစ္ႏွစ္ ႏွစ္ႏွစ္ပဲ တက္ၾကတယ္။ စားစရာ လံုေလာက္တယ္ဆိုဦး ကေလးေတြ အတြက္လိုအပ္တဲ့ အာဟာရျပည့္ အစားအ ေသာက္ ေတြ မဟုတ္ဘူး။ အေႂကြးပိေနသူ သန္းခ်ီရွိေနတယ္။ ေနာက္ထပ္လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာလည္း ႏိုင္ငံကေနထြက္ၿပီး ျပည္ပမွာ အလုပ္ ရွာၾကရတယ္။ တစ္ေခါက္သြားရင္ ႏွစ္ အေတာ္ၾကာ မိသားစုနဲ႔ေ၀းေနရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ပထမဦးဆံုးျမင္ခ်င္တာက ႏိုင္ငံမွာ ဒီ လူဆင္းရဲေတြအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္မယ့္၊ ေနာက္ ေက်းလက္ဆိုင္ရာ သက္ေမြးလုပ္ငန္းပိုင္းနဲ႔ အစားအေသာက္ဖူလံုေရး အပိုင္းကို တိုးတက္ေစမယ့္ လက္ေတြ႕နဲ႔ ကိုက္ၿပီး အေျခခိုင္တဲ့ေျခလွမ္းေတြကိုပဲ။ ကုန္ ေဈးႏႈန္းကို ႀကီးမလာေစဘဲ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ အလုပ္အကိုင္ေတြ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဖန္တီးဖို႔လိုတယ္။ ဆိုလိုတာက ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕မက္ခ႐ို စီးပြားေရးမူ၀ါဒေတြ လမ္း မွန္က်ဖို႔လို႔ အဓိပၸာယ္ေရာက္တာပဲ။ ႏိုင္ငံမွာ ပံုေဖာ္မယ့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အတြက္ စံပံုစံတစ္ခုခုကို သတ္သတ္ မွတ္မွတ္ ေရြးဖို႔ လိုတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ မထင္ဘူး။ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ ေျပာသလို ေက်ာက္တံုးကို စမ္းရင္းနင္းရင္းနဲ႔ (ေခ်ာင္း တစ္ခုကို ျဖတ္သည့္အခါ ေအာက္ေျခေျမျပင္ကို ေျချဖင့္ စမ္းကာစမ္းကာ ေျခကုတ္ျမဲေစ လ်က္ကူးသကဲ့သို႔) ျမစ္ကိုကူးသြားရမွာပဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရွ႕ဆက္လုပ္တဲ့ အခါ ၾကံဳလာရမယ့္ ညႇိႏိႈင္းစရာအေျခ အေနေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိျမင္ႏွံ႕စပ္ၿပီး ပြင့္လင္းမႈရွိရွိ အေျခ အတင္ ျငင္းခုန္ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာဖို႔ (အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြး ပြဲမ်ား) လိုတယ္။ ဥပမာ ပမာဏႀကီးလာေနတဲ့ ခရီးသြား လုပ္ငန္းဆိုရင္ ႏိုင္ငံမွာေကာင္းက်ဳိးရႏုိင္ သလို ဆိုးက်ဳိးေတြလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါကို အလုပ္အကိုင္ေတြလည္း ေပၚေပါက္ေစ၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကိုလည္း မထိခိုက္ေစ၊ တျခားျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ မ်ားစြာေသာ ဆိုးက်ဳိးဆက္ေတြလည္း ပါမလာေစေအာင္ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔ စစဥ္းစားၾကဖို႔လိုၿပီ။
* ႏိုင္ငံမွာ မဖြံ႕ၿဖိဳးဘဲ တျခားဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကိုပဲေမွ်ာ္ရင္း အေနၾကာ လာေတာ့ ကြ်န္မတို႔ႏိုင္ငံက လူတခ်ဳိ႕ အေနနဲ႔ ကိုယ္တိုင္နဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးႏိုင္မႈအလားအလာအေပၚ မယံုမရဲ ျဖစ္ေနႏိုင္မလား။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ မက္ခ႐ိုစီးပြားေရး မူ၀ါဒေတြနဲ႔ ဘတ္ဂ်က္ဦးစားေပးသံုးစြဲမႈ က႑ေတြကို မွန္ကန္ေအာင္ ျပဳႏိုင္စြမ္းရင္၊ ကြ်န္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ အစီအစဥ္ေတြကို လမ္းက်ေအာင္ အစီအစဥ္ခ်ႏိုင္စြမ္းရင္၊ ျပည္သူ႔ ၀န္ထမ္းအဖြဲ႕အစည္းေတြ အားေကာင္းလာေရး ေရရွည္လမ္းေၾကာင္းေပၚကို အနည္းဆံုး ေျခစခ်ႏိုင္စြမ္းၿပီဆိုရင္၊ အဲလို ဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္ထင္ပါတယ္၊ စစ္မွန္ၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေကာင္းေတြကို ႏွစ္ႏွစ္ သံုးႏွစ္ အတိုင္းအတာအတြင္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ စျမင္ႏိုင္မွာပါ။ အလားအလာ ကေတာ့ ဧရာမႀကီးပဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေတြ မပ်က္စီးေသးဘူး။ လူဦးေရ မတန္တဆမ်ားတဲ့ျပႆနာ မရွိေသး ဘူး။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံၾကား အိႏၵိယ သမုဒၵရာေဘးတစ္ေလွ်ာက္ အံ့ဩစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေကာင္းတဲ့ ပထ၀ီ တည္ေနရာ ရွိတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံ ေတြေနာက္ အမ်ားႀကီး က်န္ေနရစ္တာ ကေတာ့ ဆိုးလွတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြကို ကြ်န္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ အားသာခ်က္ ေတြျဖစ္လာေအာင္ အသံုးခ်လို႔ရတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြ လုပ္ခဲ့မိတဲ့ အမွားေတြကို ေရွာင္ရွားႏိုင္တယ္။ အခု လက္ငင္းအခ်ိန္ကာလမွာ အဲဒီ ေဒသတြင္း တျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕အမွား ေတြအေပၚ ေလ့လာသံုးသပ္ သင္ခန္းစာ ထုတ္ယူေနမႈကို ဦးစားေပးလုပ္ငန္းႀကီး အျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ေနသင့္တယ္။ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ အၾကာႀကီး စိတ္ရွည္ေပးထားခဲ့ၿပီးၿပီ။ ျမန္မာျပည္ သူေတြဟာ ကိုယ္တိုင္အတြက္ေရာ၊ သူတို႔ ရဲ႕ကေလးေတြအတြက္ေရာ ပိုေကာင္း တဲ့ ဘ၀တစ္ခုကို အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ခံစား ရဖို႔ ထိုက္ တန္ေနသူေတြျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ယေန႔ကေလးငယ္ေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္ထင္ပါတယ္၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အလုပ္ေတြကို မွန္ကန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း 'အခု' ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရွ႕ဆက္ ေရြ႕လ်ားေစႏိုင္စြမ္းရင္ ဒီေန႔ သားသမီး အရြယ္ေတြအတြက္ အလားအလာေတြ ဟာ အဆံုးမရွိပါဘူး။
* ဒီအလားအလာေတြ ရွိသေလာက္ လက္ေတြ႕ခံစားၾကရေအာင္ သာမန္ ျပည္သူျပည္သားေတြရဲ႕ ပါ၀င္လုပ္ ေဆာင္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့ေရာ ေျပာခ်င္တာရွိပါသလား။
ျမန္မာဟာ ျပည္သူ႔ဘ႑ာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ကစ ဘဏ္လုပ္ငန္းအဆံုး၊ လူထုက်န္းမာ ေရးကစ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေရးရာအဆံုး လက္ေတြ႕ နယ္ပယ္တိုင္းမွာ ပညာခန္း အထူးပိုင္ႏိုင္ကြ်မ္းက်င္သူေတြ အသည္း အသန္ကို လိုအပ္တယ္။ အသိပညာေရးရာအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံျခင္းမရွိဘဲနဲ႔ တျခားဘယ္အရာမွ အမ်ားႀကီးျဖစ္ထြန္း လာဖို႔ဆိုတာေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ သံသယ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရာက္ဖို႔ လိုတဲ့အေနအထားကိုရဖို႔ မ်ဳိးဆက္ တစ္ ဆက္စာေတာ့ အခ်ိန္ယူမွာပဲ။ လက္ရွိ အခ်ိန္ရဲ႕ စိန္ေခၚမႈႀကီးတစ္ခုက အမ်ဳိး မ်ဳိးေသာ နယ္ပယ္မ်ားစြာမွာ အေတြ႕အၾကံဳ၊ ပညာေရးျပည့္၀သူ မရွိ ျဖစ္ေန တဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အေနအထားကို ႏွစ္တိုနဲ႔ ႏွစ္လတ္ အပိုင္းအျခားအတြင္း ျဖည့္ဆည္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ရွာ ေတြ႕ေရးပဲလို႔ ကြ်န္ေတာ္ ထင္တယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ပိတ္ဆို႔ မႈေတြကို ကြ်န္ေတာ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆန္႔က်င္ ခဲ့တာ အေၾကာင္းျပခ်က္တစ္ခုက ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီ စနစ္ က်င့္တဲ့သံုးႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပိုအထိ အေတြ႕မ်ားဖို႔ လိုအပ္ေနခ်ိန္မွာ ဒီပိတ္ဆို႔ မႈဟာ ျမန္မာကို လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ကင္းကြာ ေအာင္ပဲ အဓိက ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ယံုၾကည္လို႔ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ေျပာင္းက်င့္သံုးလာေအာင္ လုပ္ဖို႔၊ အဲလို က်င့္သံုးခဲ့ၿပီဆိုရင္လည္း ဒီကူးေျပာင္းမႈ ေရရွည္ခံေအာင္ျမင္ တည္တံ့ေအာင္လုပ္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ လိုအပ္လာမွာ ျဖစ္တဲ့ ပညာခန္းနဲ႔ အဖြဲ႕ အစည္းရင္းျမစ္အေျခခံေတြရွိ ေနေစရ ေအာင္၊ အသိပညာေရးရာအတြက္ အစိုးရရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္သံုးစြဲမႈလည္း သိပ္ နည္းေနခ်ိန္မွာ အဲဒီအသိပညာနဲ႔ ကြ်မ္းက်င္မႈ ရင္းျမစ္အေျခခံေတြကို တည္ေဆာက္ထားဖို႔ အေဆာတလ်င္ကို လိုအပ္တယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနခဲ့လို႔ပဲ။ ပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ခဲ့ရတာက သင္ယူေလ့က်င့္မႈေတြအတြက္ေဒၚလာ သန္းေပါင္းရာေပါင္းမ်ားစြာအကူအညီ ေတြ၊ ေနာက္ ဒီေန႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အသည္းအသန္ လိုအပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး အားေကာင္းေအာင္ သံုးစြဲႏိုင္ခဲ့မယ့္ တျခား အကူအညီေတြ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မရခဲ့တာပဲ။ ၿပီးေတာ့လည္း - ဒါကေတာ့ တျခား အဓိကက်တာတစ္ခုပါ - ဒီႏိုင္ငံမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို တကယ္ က်င့္သံုးခ်င္တယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံ သားအားလံုး အသိပညာ သိျမင္ႏွံစပ္ၿပီး ကိုယ္ကိုယ္တိုင္အတြက္လည္း ျဖစ္ တဲ့ကိစၥရပ္တိုင္းကို ဆန္းစစ္ ေ၀ဖန္စဥ္းစား ႏိုင္စြမ္း ရွိေနေစဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံသားေတြဟာ အသိပညာ သိျမင္ ႏွံစပ္ၿပီး အေရးကိစၥ ေတြကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ဂ႐ုတစိုက္ စဥ္းစားခ်င္စိတ္ ရွိမွ၊ ပါတီတစ္ခု၊ ေခါင္း ေဆာင္တစ္ေယာက္၊ အယူ ၀ါဒ တစ္ခုတည္းေနာက္ အသာလိုက္ မသြားမွသာလွ်င္ ဒီမိုကေရစီစနစ္က အသက္ ၀င္ႏိုင္တယ္။
* လက္ရွိ မြဲမြဲေတေတ အေနအထားကေန တက္မလာႏိုင္ခဲ့ရင္ ေရွ႕ႀကံဳရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြကိုလည္း ဘယ္လိုသံုးသပ္မိပါသလဲ။
ကုန္ေဈးႏႈန္းျမင့္မလာေစဘဲ အလုပ္အကိုင္ေတြ ေပၚေပါက္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္တယ္။ အဓိပၸာယ္က မွန္ကန္တဲ့ မက္ခ႐ိုစီးပြားေရးရပ္၀န္းနဲ႔ ဘ႑ာေရးနဲ႔ ေငြေၾကး မူ၀ါဒေတြ ရဖို႔ပဲ၊ ကြ်မ္းက်င္မႈနဲ႔ နည္းပညာေတြ ဆင့္ပြားရရွိေစမယ့္ မက္ေလာက္တဲ့ စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြရဖို႔နဲ႔ ကြ်မ္း က်င္မႈျပည့္၀စြာ ကိုင္တြယ္ခန္႔ခြဲထားတဲ့ ျပင္ပအကူအညီေတြရဖို႔ပဲ။ ဒါကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ လုပ္ႏိုင္တယ္။ လြယ္မွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ စီးပြားေရး ခ်ဳိ႕တဲ့ေနခ်ိန္မွာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းမႈေတြ၊ ပဋိပကၡ အလြန္ ကူးေျပာင္းမႈေတြ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ဘူး။
* ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တခ်ဳိ႕က တခ်ဳိ႕ကို တ႐ုတ္ တပည့္ခံတယ္လို႔ အျပစ္တင္တယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြ ကိုေမွ်ာ္ေနတယ္လို႔ ေ၀ဖန္တယ္။
ျမန္မာဟာ ႏိုင္ငံအားလံုးနဲ႔ မိတ္ေဆြ ျဖစ္ရမယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔နဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းဖို႔ အလြန္အေရး ႀကီးသလို အေမရိကန္နဲ႔ ဂ်ပန္လို အေ၀းက ႏိုင္ငံႀကီးေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္း ဖို႔လည္း အလားတူ အေရးႀကီးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရြးၿပီး ဆက္ဆံေရးလုပ္စရာ ဘာအေၾကာင္းမွမရွိဘူး။ စစ္ေအးကာလတုန္းကေတာင္ မလုပ္ခဲ့တာ အခုခ်ိန္ ဒီႏိုင္ငံ ေတြအ ကုန္လံုး တစ္ႏိုင္ငံနဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံ အလြန္နီးကပ္စြာ စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈ ရွိေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလိုလုပ္စရာ ဘာအေၾကာင္းမွမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘာလိုအပ္ သလဲဆိုေတာ့ ပါးနပ္ကြ်မ္းက်င္ဖို႔ လို တယ္။ ႏိုင္ငံအမ်ဳိးမ်ဳိး ဘယ္ႏိုင္ငံက ဘယ္လိုအေထာက္ အကူေပးႏိုင္တယ္ ဆိုတာ နားလည္ဖို႔လိုတယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္လို အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္လို အဖြဲ႕ အစည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြဟာ ဘယ္အဖြဲ႕ အစည္းက ဘယ္လိုအေထာက္အကူေပး ႏိုင္တယ္ဆိုတာ နားလည္ဖုိ႔လိုတယ္။ လက္ေတြ႕အလုပ္ျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရး မဟာဗ်ဴဟာ တစ္ရပ္ ရွိဖို႔လိုၿပီး ကြ်န္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးေတြကို အနည္းဆံုး တစ္စိတ္တစ္ေဒသအားျဖင့္ အဲဒီမဟာဗ်ဴဟာ အေပၚမွာ အေျခခံဖို႔ လိုတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ျမန္ႏိုင္သမွ် အျမန္ဆံုး ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလ်ာ့က်ေအာင္၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ အေကာင္းဆံုး အေထာက္အကူရေစမယ့္ နည္းလမ္းအားျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးကို ကိုင္တြယ္ဖုိ႔လိုတယ္။
* ဆရာတို႔မိသားစု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခခ်ဖို႔ ရွိပါသလား။
ရွိပါတယ္။ ဘယ္ေတာ့ျဖစ္မယ္ေတာ့ မေျပာတတ္ေသးဘူး။ အခုလည္း ကြ်န္ေတာ္ တစ္လတစ္လကို လ၀က္ေလာက္က ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာပါပဲ။
credit here
