ကမၻာ့ အင္အားလြန္ဆြဲေနသည့္ ၾကားမွ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္မ်ား ဓါးစာခံျဖစ္ရ
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြကို အၾကမ္းဖက္ေနတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ဒုကၡေတြကို အျပည္ျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအသိုင္းအဝုိင္းက အာရုဏ္ျပဳလာေသာ္လည္း၎တို႔ဟာကမၻာ့အင္အားလြန္ဆြဲေနတဲ့ ၾကားမွာ ဓါးစာခံေတြျဖစ္ေနရတယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြကဆိုပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြကိုပါ ရိုက္ခပ္ေစတဲ့ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးကို တိတ္ဆိတ္မေနသင့္ဘူးလို႔လည္းဆိုၾကပါတယ္။
"ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ဒီမြတ္စလင္ေတြဟာ ၾကီးမားတဲ့ အင္အားေနာက္ကိုလိုက္ေနတဲ့ နည္းျဗဴဟာေတြရဲ႕ ဓါးစာခံေတြပါ" လို႔ အန္ခရ အေျချပဳ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ နည္းျဗဴဟာ သုေတသန အဖြဲ႔ဝင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ပညာရွင္ Selçuk Çolakoğlu က ဆန္းေဒး ဇမာန္း သတင္းဌာနကို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့ျပႆနာကလည္း အျပည္ျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အေရးကိစၥေတြနဲ႔ စပ္ဆက္ေနပါတယ္လို႔ ထက္ေလာင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြရဲ႕ ပထမမီးပြားကေတာ့ ဂၽြန္လအတြင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ သံုးဦးက ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကို အဓမၼျပဳက်င့္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ဆြဲဆိုခ်က္ကေနအစျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ယခုအၾကမ္းဖက္မႈေတြဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေနရာျဖစ္တဲ့ မြတ္စလင္အမ်ားစုေနထိုင္ေဒသမွာ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္ေတြက မြတ္စလင္ေတြကို သတ္ျဖတ္တာကေန ၾကီးထြားလာခဲ့ပါတယ္။
"ဒီ ပဋိပကၡအတြက္ ဘယ္လိုေျဖရွင္းခ်က္ေတြထြက္လာမယ္ဆိုတာ ေတာ့ မသိေသးပါဘူး။ ဒီကိစၥကိုေတာ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ေဆြးေႏြးဝိုင္းေပၚမွာ တင္သင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာအစိုးရအေပၚမွာ တရုပ္က စိုးမိုးေနတာေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရး ေကာင္စီကလည္း အေျဖရွာေပးႏိုင္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ျမန္မာအစိုးရက တရုပ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးေတာ္ေတာ္ ေကာင္းေနတာ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ရွိျပီ။ ဒါေၾကာင့္ တျခားႏိုင္ငံေတြအတြက္ေတာ့ ဒီေဒသတဝိုက္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔အတြက္ တရုပ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး အေရးပါ ပါတယ္။ အိႏိၵယ သမုဒၵရာအတြင္း ခ်ယ္လွယ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ တရုပ္နဲ႔ အေမရိကႏိုင္ငံတို႔ အာဏာ အၾကီးအက်ယ္လြန္ဆြဲေနၾကတယ္။ လက္တေလာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက တာဝန္ရွိသူေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တာဟာ တရုပ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရးကို ထိုးခြင္းလိုက္သလိုပါဘဲ။" လို႔ Çolakoğlu ကဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာအျမတ္ထုတ္ဖို႔ျပင္ဆင္ေနတဲ့ကမၻာအင္အားၾကီးႏိုင္ငံေတြကသူတို႔ရဲ႕တစ္ကိုယ္ေရမူဝါဒေတြေၾကာင့္ အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို အထူးတလွယ္ေျပာဆိုမေနဘဲ တိတ္ဆိတ္ေနၾကတာျဖစ္တယ္လို႔ တူရကီ လူမႈအေထာက္အကူျပဳေဖာင္ေဒးရွင္းမွ Sait Demir ကလည္း Çolakoğlu ရဲ႕အျမင္အတိုင္း ေတြးျမင္မိပါေၾကာင္း ဆန္းေဒး ဇမာန္းသတင္း ဌာနကို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ”ျမန္မာႏိုင္ငံက သဘာဝ သယံဇာတ ေတြေပါမ်ားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပါတ္သက္ျပီး တရုပ္နဲ႔ အေမရိကႏိုင္ငံအၾကားမွာလည္း အင္အားျပိဳင္ဆိုင္တဲ့မူဝါဒေတြရွိေနရတာပါ။ " လို႔ Demir ေျပာပါတယ္။ ဒီအင္အားၾကီး ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးကလည္း ျမန္မာအစိုးရကို ေထာက္ခံေနၾကတာပါ လို႔ထက္ေလာင္းျဖည့္စြပ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
တရားဝင္ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ စာရင္းဇယားေတြအရဆိုရင္ လူဦးေရ ၇၅ သန္းေလာက္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က မြတ္စလင္ေတြျဖစ္ျပီး ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာကိုင္းရိုင္းသူေတြ၊ အရာရွိေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြက မြတ္စလင္ေတြကို ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ မျမင္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ျဖစ္ပြားေနရတာပါ။
လက္ရွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡမွာ ျမန္မာအစိုးရကလည္း အေရးၾကီးတဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါဝင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရျပီးကတည္းက ဗုဒၶဘာသာၾကီးစိုးတဲ့ႏိုင္ငံအျဖစ္ရပ္တည္ဖို႔အတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရး ေပၚလစီေတြကို အစဥ္တစိုက္က်င့္သံုးေနခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုဘဲ အျခားဘာသာဝင္ေတြ လူမ်ိဳးစုေတြဟာလည္း ဗုဒၶဘာသာ ေရစီးေၾကာင္းထဲ ေပ်ာ္ဝင္ေစပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ ေျပာင္းေရြ႕ၾကရပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ လူနည္းစုေတြရဲ႕ လြမ္းမိုးမႈေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေအာင္ရည္ရြယ္တဲ့ မူဝါဒေတြျဖစ္ပါတယ္ လို႔ Çolakoğlu ေျပာပါတယ္။ ဒီကိစၥမွာ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရး ေရာေထြးေနတယ္ဆိုတာကိုလည္း ထက္ေလာက္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႔ ဥကၠဌ ဦးထြန္းခင္ကေတာ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အသိုင္းအဝိုင္းေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အေျခအေနေတြအေပၚမွာ ပါဝင္ေျဖရွင္းေပးသင့္ျပီး ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိျပႆဟာ လူမ်ိဳးခ်င္း ပဋိပကၡျဖစ္ရံုသက္သက္မွဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရကိုယ္တိုင္က မြတ္စလင္ေတြကို သုတ္သင္ရွင္းလင္းဖို႔ စီမံကိန္းေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
Demir ေျပာဆိုခဲ့သလိုဘဲ ဦးထြန္းခင္ကလည္း ျမန္မာအစိုးရဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြျဖစ္ရတဲ့ ျပႆနအတြင္း ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြျဖစ္တဲ့ စစ္တပ္ကလည္း ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြဘက္လိုက္ျပီး မြတ္စလင္ေတြကို ႏွိပ္ကြတ္ေနပါတယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
"ျမန္မာအစိုးရ က ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမူဝါဒကို က်င့္သံုးေနတယ္" လို႔ Demir ကဆိုပါတယ္။
တူရကီႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး တိတ္ဆိတ္မေနၾကဖို႔ ကုလသမဂၢအပါအဝင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး[တူရကီ] ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး Ahmet Davutoğlu က အစၥလာမ္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႔ [အိုအိုင္စီ] အေထြေထြအတြင္းေရးမႈခ်ဳပ္ Ekmeleddin İhsanoğlu ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး Dipu Moni တို႔နဲ႕ ျပီးခဲ့တဲ့ အပါတ္ကေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို တူရကီႏိုင္ငံ က အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံအေရးအေျပာင္းအလဲေတြကို အစဥ္တစိုက္ေထာက္ခံခဲ့ေၾကာင္း တူရကီ သံအမွတ္တဦးက ဆန္းေဒး ဇမာန္း သတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ယင္းသံအမွတ္က " တူရကီႏိုင္ငံက အခုဆိုရင္ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး ေလ့လာစံုစမ္းေနပါတယ္။ အစၥလာမ္ပူးေပါင္းေရးအဖြဲ႕နဲ႔ ကမၻာကုလသမဂၢအဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ အဆက္အသြယ္ရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ေရာ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ပါ အဆက္အသြယ္ရွိပါတယ္။" လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အသိုင္းအဝိုင္းေတြရဲ႕ အေနအထားကို ေရွ႕ဆက္တိုးဖို႔ရာအတြက္ အိုအိုင္စီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ İhsanoğlu ဟာ ဂၽြန္လပိုင္းေလာက္က တရုပ္ႏိုင္ငံကို သြားေရာက္တဲ့ ခရီးစဥ္မွာ အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနေတြကိုလည္း ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ဖို႔နဲ႔ လိုအပ္တာေတြ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔အတြက္ တရုပ္ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အဓိကရုဏ္း ကို ထိန္းသိမ္းဖို႔အတြက္ ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အေရးေပၚအေျခအေနကို ေၾကျငာခဲ့ျပီး စစ္တပ္ေတြကို ေစလြတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီအေရးေပၚအေျခအေနေၾကျငာခ်က္ဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြက ယင္းအေရးေပၚအေျခအေနကို မလိုက္နာဘဲ ဆက္လက္ ဖိႏွိပ္မႈေတြလုပ္ေဆာင္ေနတာေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ေနထိုင္မႈဘဝကို ပိုမိုႏွစ္နာေစတာျဖစ္လို႔ အခုလိုအေျခအေနမ်ိဳးကို "လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရး ကိုအေျခခံတဲ့ လူမ်ိဳးစု သုတ္သင္ရွင္းလုပ္ေရးလုပ္ေနတာပါ" လို႔ ဆိုလိုရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အာရကန္ ရိုဟင္ဂ်ာ ယူနီယံ ဥကၠဌ ဝါကာ ဥဒင္က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြအေပၚ လြတ္လပ္စြာသြားလာမႈ၊ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈ၊ နဲ႔ ပညာေရးနဲ႕ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္မႈ အခြင့္အလမ္းေတြကို ျမန္မာအစိုးရကပိတ္ပင္ထားျပီး ဆယ္ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြျပဳလုပ္ထားတဲ့အတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနၾကရတာပါ။ ျမန္မာအစိုးရက အေျခအေနမွန္ေတြကို ေလ့လာေစဖို႔အတြက္ သတင္းမီဒီယာဌာနေတြကိုလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ဝင္ခြင့္မေပးထားပါဘူး။
" အျပင္လူေတြ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိုဝင္ခြင့္မျပဳပါဘူး။ ယူအန္ ဝန္ထမ္းေတြကိုေတာင္မွ ျမန္မာအစိုးရကဖမ္းထားလိုက္ေသးတယ္။" လို႔ Demir ကဆိုပါတယ္။
ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းၾကီးရံုးရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Melissa Fleming ကလည္း ယူအန္ ဝန္ထမ္း နဲ႔ လူမႈလုပ္သား ၁၀ ဦး ျမန္မာျပည္မွာ အဖမ္းခံထားရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Martin Nesirky ကလည္း အခုလို ယူအန္ ဝန္ထမ္းေတြကို ဖမ္းဆီးထားတဲ့ သတင္းက မွန္ကန္ေၾကာင္းနဲ႔ လက္ရွိေျခအေနေတြကို ေလ့လာစံုစမ္းေနေၾကာင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြ ေသဆံုးၾကတဲ့ အေရအတြက္ကလည္း မသဲမကြဲျဖစ္ေနပါေသးတယ္။
အဓိကရုဏ္းေတြျဖစ္ပြားရာေဒသအတြင္း ဝင္ခြင့္ရွိတဲ့ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ရဲ႕ ေျပာပံုအရဆိုရင္ အေသအေပ်ာက္ႏႈန္းဟာ ျမန္မာအစိုးရေၾကျငာခဲ့သေလာက္မနည္းသလို လႈပ္ရွားသူေတြေျပာသေလာက္လည္းမမ်ားပါဘူး လို႔ေျပာပါတယ္။
"ေသဆံုးသူအေရအတြက္ကေတြ မေသးကြဲပါဘူး။ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတာ့ ေျပာေနၾကတာေပါ့။ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ အေလာင္းေတြကို လိုက္ရွာဖို႔ကလည္း မလြယ္ကူလွဘူး။ ၁၅၀၀ ေလာက္ေပ်ာက္ဆံုးေနတယ္လို႔ ေျပာတာဘဲ" Demir ကဆိုပါတယ္။
အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မြတ္စလင္ေတြ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရေပမယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ေတြကေတာ့ သူတို႔ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ဒုကၡသည့္အျဖစ္အကူအညီေတာင္းဖို႔အေရး နယ္စပ္တံခါးမွာေတာင့္ ေစာင့္ခြင့္မေပးပါဘူး။ "ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ရိုဟင္ဂ်ာေတြလာမွာကို တားဆီးေနေပမယ့္ သူ႔တို႔ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁သိန္းခြဲေလာက္ရွိတယ္။" လို႔ Demir ကေျပာပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥေၾကာင့္ဘဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအၾကားဆက္ဆံေရးကလည္း တင္းမာလာေနပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားလည္းမရဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ လူမ်ိဳးစုတစ္စုေနနဲ႔လည္း အသိအမွတ္မျပဳဘူး။ သူတို႔ိကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ခိုးဝင္လာသူေတြအေနနဲ႔ဘဲသက္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔မွာ အိမ္ယာ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ေတြ အလုပ္လုပ္ခြင့္ေတြကိုလည္း ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ မြတ္စလင္ ရြာေတြမွာဆိုရင္ လၽွပ္စစ္မီးေတာင္မရွိပါဘူး။ လို႔ Demir ေျပာပါတယ္။
ေဒသခံသတင္းေတြကေန လြန္ခဲ့ တဲ့ တနလၤာေန႔ေလာက္မွာေတာ့ အေျခအေနေတြျငိမ္သက္သြားျပီလို႔ဆိုေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ၉ ႏွစ္ေလာက္ အေတြ႕အၾကံဳရွိတဲ့ Demir အေနနဲ႕ကေတာ့ ဒီလို ျငိမ္သက္သြားျပီးဆိုတာ မယံုၾကည္ေၾကာင္းေျပာဆိုပါတယ္။ ပဋိပကၡၡျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ အၾကမ္းဖက္လုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာအစိုးရက စစ္တပ္ေတြ ေစတင္ေစလြတ္ေနျပီျဖစ္ပါတယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။
၂၂၊၇၊၂၀၁၂ ရက္ေန႔ Sunday's Zaman သတင္းတြင္ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Experts: Rohingya Muslims in Myanmar victims of global power struggle ကို ဘာသာျပန္ေရးသားေဖၚျပရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
Translate by O'Laie Manzu
တူရကီႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး တိတ္ဆိတ္မေနၾကဖို႔ ကုလသမဂၢအပါအဝင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး[တူရကီ] ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး Ahmet Davutoğlu က အစၥလာမ္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႔ [အိုအိုင္စီ] အေထြေထြအတြင္းေရးမႈခ်ဳပ္ Ekmeleddin İhsanoğlu ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး Dipu Moni တို႔နဲ႕ ျပီးခဲ့တဲ့ အပါတ္ကေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို တူရကီႏိုင္ငံ က အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံအေရးအေျပာင္းအလဲေတြကို အစဥ္တစိုက္ေထာက္ခံခဲ့ေၾကာင္း တူရကီ သံအမွတ္တဦးက ဆန္းေဒး ဇမာန္း သတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ယင္းသံအမွတ္က " တူရကီႏိုင္ငံက အခုဆိုရင္ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး ေလ့လာစံုစမ္းေနပါတယ္။ အစၥလာမ္ပူးေပါင္းေရးအဖြဲ႕နဲ႔ ကမၻာကုလသမဂၢအဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ အဆက္အသြယ္ရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ေရာ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ပါ အဆက္အသြယ္ရွိပါတယ္။" လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အသိုင္းအဝိုင္းေတြရဲ႕ အေနအထားကို ေရွ႕ဆက္တိုးဖို႔ရာအတြက္ အိုအိုင္စီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ İhsanoğlu ဟာ ဂၽြန္လပိုင္းေလာက္က တရုပ္ႏိုင္ငံကို သြားေရာက္တဲ့ ခရီးစဥ္မွာ အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနေတြကိုလည္း ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ဖို႔နဲ႔ လိုအပ္တာေတြ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔အတြက္ တရုပ္ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အဓိကရုဏ္း ကို ထိန္းသိမ္းဖို႔အတြက္ ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အေရးေပၚအေျခအေနကို ေၾကျငာခဲ့ျပီး စစ္တပ္ေတြကို ေစလြတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီအေရးေပၚအေျခအေနေၾကျငာခ်က္ဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြက ယင္းအေရးေပၚအေျခအေနကို မလိုက္နာဘဲ ဆက္လက္ ဖိႏွိပ္မႈေတြလုပ္ေဆာင္ေနတာေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ေနထိုင္မႈဘဝကို ပိုမိုႏွစ္နာေစတာျဖစ္လို႔ အခုလိုအေျခအေနမ်ိဳးကို "လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရး ကိုအေျခခံတဲ့ လူမ်ိဳးစု သုတ္သင္ရွင္းလုပ္ေရးလုပ္ေနတာပါ" လို႔ ဆိုလိုရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အာရကန္ ရိုဟင္ဂ်ာ ယူနီယံ ဥကၠဌ ဝါကာ ဥဒင္က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြအေပၚ လြတ္လပ္စြာသြားလာမႈ၊ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈ၊ နဲ႔ ပညာေရးနဲ႕ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္မႈ အခြင့္အလမ္းေတြကို ျမန္မာအစိုးရကပိတ္ပင္ထားျပီး ဆယ္ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြျပဳလုပ္ထားတဲ့အတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနၾကရတာပါ။ ျမန္မာအစိုးရက အေျခအေနမွန္ေတြကို ေလ့လာေစဖို႔အတြက္ သတင္းမီဒီယာဌာနေတြကိုလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ဝင္ခြင့္မေပးထားပါဘူး။
" အျပင္လူေတြ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိုဝင္ခြင့္မျပဳပါဘူး။ ယူအန္ ဝန္ထမ္းေတြကိုေတာင္မွ ျမန္မာအစိုးရကဖမ္းထားလိုက္ေသးတယ္။" လို႔ Demir ကဆိုပါတယ္။
ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းၾကီးရံုးရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Melissa Fleming ကလည္း ယူအန္ ဝန္ထမ္း နဲ႔ လူမႈလုပ္သား ၁၀ ဦး ျမန္မာျပည္မွာ အဖမ္းခံထားရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Martin Nesirky ကလည္း အခုလို ယူအန္ ဝန္ထမ္းေတြကို ဖမ္းဆီးထားတဲ့ သတင္းက မွန္ကန္ေၾကာင္းနဲ႔ လက္ရွိေျခအေနေတြကို ေလ့လာစံုစမ္းေနေၾကာင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ မြတ္စလင္ေတြ ေသဆံုးၾကတဲ့ အေရအတြက္ကလည္း မသဲမကြဲျဖစ္ေနပါေသးတယ္။
အဓိကရုဏ္းေတြျဖစ္ပြားရာေဒသအတြင္း ဝင္ခြင့္ရွိတဲ့ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ရဲ႕ ေျပာပံုအရဆိုရင္ အေသအေပ်ာက္ႏႈန္းဟာ ျမန္မာအစိုးရေၾကျငာခဲ့သေလာက္မနည္းသလို လႈပ္ရွားသူေတြေျပာသေလာက္လည္းမမ်ားပါဘူး လို႔ေျပာပါတယ္။
"ေသဆံုးသူအေရအတြက္ကေတြ မေသးကြဲပါဘူး။ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတာ့ ေျပာေနၾကတာေပါ့။ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ အေလာင္းေတြကို လိုက္ရွာဖို႔ကလည္း မလြယ္ကူလွဘူး။ ၁၅၀၀ ေလာက္ေပ်ာက္ဆံုးေနတယ္လို႔ ေျပာတာဘဲ" Demir ကဆိုပါတယ္။
အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မြတ္စလင္ေတြ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရေပမယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ေတြကေတာ့ သူတို႔ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ဒုကၡသည့္အျဖစ္အကူအညီေတာင္းဖို႔အေရး နယ္စပ္တံခါးမွာေတာင့္ ေစာင့္ခြင့္မေပးပါဘူး။ "ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ရိုဟင္ဂ်ာေတြလာမွာကို တားဆီးေနေပမယ့္ သူ႔တို႔ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁သိန္းခြဲေလာက္ရွိတယ္။" လို႔ Demir ကေျပာပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥေၾကာင့္ဘဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအၾကားဆက္ဆံေရးကလည္း တင္းမာလာေနပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားလည္းမရဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ လူမ်ိဳးစုတစ္စုေနနဲ႔လည္း အသိအမွတ္မျပဳဘူး။ သူတို႔ိကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ခိုးဝင္လာသူေတြအေနနဲ႔ဘဲသက္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔မွာ အိမ္ယာ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ေတြ အလုပ္လုပ္ခြင့္ေတြကိုလည္း ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ မြတ္စလင္ ရြာေတြမွာဆိုရင္ လၽွပ္စစ္မီးေတာင္မရွိပါဘူး။ လို႔ Demir ေျပာပါတယ္။
ေဒသခံသတင္းေတြကေန လြန္ခဲ့ တဲ့ တနလၤာေန႔ေလာက္မွာေတာ့ အေျခအေနေတြျငိမ္သက္သြားျပီလို႔ဆိုေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ၉ ႏွစ္ေလာက္ အေတြ႕အၾကံဳရွိတဲ့ Demir အေနနဲ႕ကေတာ့ ဒီလို ျငိမ္သက္သြားျပီးဆိုတာ မယံုၾကည္ေၾကာင္းေျပာဆိုပါတယ္။ ပဋိပကၡၡျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ အၾကမ္းဖက္လုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာအစိုးရက စစ္တပ္ေတြ ေစတင္ေစလြတ္ေနျပီျဖစ္ပါတယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။
၂၂၊၇၊၂၀၁၂ ရက္ေန႔ Sunday's Zaman သတင္းတြင္ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Experts: Rohingya Muslims in Myanmar victims of global power struggle ကို ဘာသာျပန္ေရးသားေဖၚျပရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
Translate by O'Laie Manzu
